Esperanto aktuell 42. Jahr (2024) No. 4 (286) Seite 2: Adresoj / Adressen Deutscher Esperanto-Bund e.V. Germana Esperanto-Asocio r.a. Amtsgericht Berlin VR 13651 B www.esperanto.de/deb (Netzpräsenz) Bankokonto (por membrokotizoj kaj donacoj) / Bankverbindung (für Mitgliedsbeiträge und Spenden): HELADEF1ERB, Sparkasse Odenwaldkreis, DE 3250 8519 5200 4011 4571. Spenden und Mitgliedsbeiträge für den D.E.B. sind steuerlich abzugsfähig. Oficejo / Geschäftsstelle: Esperanto-Laden Katzbachstr. 25, 10965 Berlin, Leitung: Elke Mondorf 030 / 5106 2935, 0800 336 3636 Fax: 030 / 4193 5413 gea.oficejo@esperanto.de Membroprizorgado / Mitgliederbetreuung DEB: 0800 - 3 36 36 36 – 21 DEJ: 0800 - 3 36 36 36 – 22 Briefpost senden Sie bitte, soweit keine andere Anschrift angegeben, an die Geschäftsstelle. Sie wird von dort elektronisch weitergeleitet. Die angegebenen Telefon-Durchwahlnummern sind nach der Rufnummer 0800 - 3 36 36 36 zu wählen. Estraro GEA / Vorstand DEB Netzpost an / retmesaĝo al gea.fe@esperanto.de Jedes Vorstandsmitglied ist individuell erreichbar per E-Post-Adresse in der Form vorname.name@esperanto.de. Prezidanto / Vorsitzender Martin Haase, Durchwahl: -5111 gea.prezidanto@esperanto.de Vicprezidanto / Stellv. Vorsitzender Andreas Emmerich, Durchwahl: -5112 Trezoristo / Kassenwart Reinhard Pflüger, Durchwahl: -5113 Sekretario / Schriftführer Nils Brinkmann, Durchwahl -5125 Administrado / Verwaltung Jean-Paul Kuhfahl, Durchwahl -5124 Membroadministrado/Mitgleiderverwaltung Steffen Möller, Durchwahl -21 Librokatalogo/Bücherkatalog Barbara Brandenburg, barbara.brandenburg@ esperanto.de Suborganizoj / Unterorganisationen / Erasmus+ Andreas Diemel, Durchwahl: -5114 Informteknologioj/Informationstechnologie Clemens Fries, Durchwahl: -5119 Meza generacio / Mittlere Generation Michaela Stegmaier: Durchwahl: -5126 Jugendvertreter / Junulara reprezentanto Jonas Schulz, Durchwahl: -5118 Germana Esperanto-Junularo / Deutsche Esperanto-Jugend Michael Vrazitulis, Durchwahl: -5211 michael.vrazitulis@esperanto.de Komisiitoj / Beauftragte esperanto.de/deb/beauftragte Informteknologioj/Informationstechnologie Franz Kruse Gazetaraj kaj publikaj aferoj /Presse und Öffentlichkeitsarbeit Louis von Wunsch-Rolshoven, Durchwahl: -111 • Fax Durchwahl: -112 louis.von.wunsch-rolshoven@esperanto.de Komisiito por retaj kunvenoj / Beauftragter für virtuelle Treffen Heinz-Wilhelm Sprick, gea.zoom@esperanto.de, tel. Durchwahl -5128 Komisiito por rondvojaĝoj/ Rundreisen, Durchwahl -5123 Uli Ender, uli.ender@esperanto.de Informmaterialo/Informationsmaterial Goar Engeländer, Durchwahl: -5127 goar.engelaender@esperanto.de Medienecho Hermann Kroppenberg, Durchwahl: -5121 medienecho@esperanto.de Libroservo / Bücherdienst D-ro / Dr. Wolfgang Schwanzer, Pfarrer-Seeger-Str. 9, 55129 Mainz, Durchwahl: -5122, buchversand@esperanto.de, www. esperanto.de/buchversand Komisiito Interreta Redaktado / Beauftragter Internetredaktion Thomas Bormann, Durchwahl: -5117 thomas.bormann@esperanto.de Vertreter des DEB in der EEU-Versammlung/ Reprezentanto de GEA en la asembleo de EEU: Jean-Paul Kuhfahl Durchwahl: -5116 jean-paul.kuhfahl@esperanto.de Pliaj adresoj / Weitere Adressen Germana Esperanto-Junularo (GEJ) / Deutsche Esperanto-Jugend (DEJ) Katzbachstr. 25, 10965 Berlin, 030/4285 7899, Fax: 030/4193 5412 www.esperanto.de/gej (Netzpräsenz) Interkultura Centro Herzberg (ICH) / Bildungszentrum des D.E.B. Komisiitoj/Beauftragte: Zsófia Kóródy (instruado), Peter Zilvar (klerigado kaj kulturo), Grubenhagenstr. 6, 37412 Herzberg, die Esperanto-Stadt, 05521/5983, Fax (05521) 1363, Durchwahlen: -411 (Tel), -412 (Fax), ich@esperanto.de, www.esperanto.de/ich Germana Esperanto-Instituto / Deutsches Esperanto-Institut Ulrich Brandenburg, Durchwahlen: -431 (Tel), -432 (Fax), www.esperanto.de/dei Germana Esperanto-Biblioteko / Deutsche Esperanto-Bibliothek p/a. Karl Heinz Schaeffer, Schulstr. 17, 73432 Aalen, Durchwahlen: -421 (Tel), -422 (Fax) biblioteko@esperanto-aalen.de bibliothek-aalen@esperanto.de www.esperanto.de/bibliothek Fondaĵo FAME / FAME-Stiftung Andreas Emmerich, estraro@fame-stiftung.de (nur por FAME) Stiftung Mondo Hauptstr. 42, 64753 Brombachtal, 030/6920 4846-1, stiftungmondo@gmail.com, Bankkonto: 151100004, Volksbank Stuttgart eG, BLZ 600 901 00. Spenden sind steuerlich abzugsfähig. Aŭstria Esperanto-Federacio / Österreichischer Esperanto-Verband aef@esperanto.at, www.esperanto.at Esperantomuzeo Vieno / Esperantomuseum Wien Palais Mollard, Herrengasse 9, 1010 Wien, +43/1/53410-731, Postanschrift: Österreichische Nationalbibliothek, Josefsplatz 1, Postfach 25, 1015 Wien, plansprachen@onb.ac.at, www.onb. ac.at/sammlungen/plansprachen/index.htm UEA-ĉefdelegitoj kaj perantoj / Bundesbeauftragte des Esperanto-Weltbundes UEA Germanio / Deutschland D-ro / Dr. Wolfgang Schwanzer, Adressen siehe mittlere Spalte: Libroservo/Bücherdienst Aŭstrio / Österreich Leopold Patek, Martinstr. 104/38, 3400 Klosterneuburg, Poŝtel. +43/66473611289, aon.913548977@aon.at Esperanto aktuell ISSN 0942-024 X Eldonisto / Herausgeber Deutscher Esperanto-Bund e.V., der Vorsitzende (v.i.S.d.P.) Redaktista teamo / Redaktion: Stano Marček (Martin/Slovakio), Yashovardhan Singh, Im Johannistal 23, 42119 Wuppertal. Durchwahl: -54 Kunlaborantoj / feste Beiträger: Aŭstria Esperanto-Federacio Hermann Kroppenberg (Medienecho), Utho Maier (Bibliotheken), Peter Zilvar (ICH) Presejo / Druck: Alfaprint, Martin, Slovakio Esperanto aktuell kun -kune- havas ses numerojn jare kaj estas abonebla ĉe la oficejo (vidu maldekstre supre) por 19 € (de eksterlando: 25 €) jare. Esperanto aktuell mit -kune- erscheint sechs Mal pro Jahr. Abonnierbar bei der Mitgliederbetreuung (s.o.). Abonnement: 19 € (Ausland: 25 €) jährlich; für ordentliche Mitglieder im Beitrag enthalten. Anoncoj / Anzeigen: Skribu al / Schreiben Sie an: deb@esperanto.de Kontribuoj / Beiträge Bv. sendi viajn kontribuojn (en formato *.doc a.s.) al ea@esperanto.de, por n-ro 2024/1 ĝis la 15-a de januaro 2024. Paperaj kontribuoj nur esceptkaze, tiam al Yashovardhan Singh (vidu supre). Senden Sie Ihre Beiträge bitte (im Format *.doc o.ä.) an ea@esperanto.de, für Nr. 2024/1 bis zum 15. Januar 2024. Papierbeiträge nur im Ausnahmefall, dann an Yashovardhan Singh (s.o.). Seite 3: Germana Esperanto-Asdocio / Deutscher Esperanto-Bund Karaj legantoj, la Eŭropa Esperanto-Kongreso en Strasburgo finiĝis nur kelkajn tagojn antaŭ la redaktofino de la antaŭa numero de Esperanto aktuell. Tial, raporto kaj multaj fotoj nur aperas en tiu ĉi numero. La komuna eŭropa kongreso estis bela travivaĵo, kaj Germana Esperanto-Asocio volas daŭrigi la internacian kunlaboron en la kongresa fako. Tiel, venontjare ni kunorganizos german-beneluksan kongreson kune kun Valona Esperanto-Asocio (VEspo) kaj por 2026 ni sondas pri kunlaboro kun Ĉeĥa Esperanto-Asocio. Plurlanda kunlaboro kreas internaciecon, kiu plibonigas la etoson kaj valoron de niaj kongresoj. Ni ankaŭ volas iom diversigi la ĝeneralan karakteron de niaj kongresoj. Do, post la granda eŭropa kongreso, kiu okazis en diversaj lokoj en Strasburgo kaj kie la la partoprenantoj loĝis en hoteloj, ni planas por la venonta jaro pli intiman kongreson en malgranda urbo Schleiden. La defioj estas tute aliaj ol en granda urbo. Atentu, ke la venontjara kongreso okazos esceptakaze en aŭtuno dum la plilongigita semajnfino de la 3a de oktobro 2025, por agordi la kongresan ritmon en la partoprenantaj landoj. Anstataŭ Germana Esperanto-Kongreso en la kutima momento ni planas okazigi malpli grandan aktivulan semajnfinon en printempo en la Esperanto-urbo Herzberg. Parolante pri Herzberg, mi profitas la okazon por gratuli al Zsófia Kóródy, kiu ricevis federacian meritkrucon de la germana ŝtato pro sia senlaca agado por Esperanto. Estas bele vidi, ke Esperanto-aktivecoj estas agnoskataj kiel valora kontribuo al la socio. La honorigo de Zsófia estu por ni instigo por nia Esperanto-agado! La estraro kunvenis en Strasburgo, kaj en junio kaj julio ĝi kunsidis rete. La venonta fizika kunveno okazos en septembro. La estraraj aktivecoj estas ekde unu jaro sisteme registritaj en dokumenta sistemo, kiun kreis Franz Kruse. Tiu sistemo faciligas la agadon, ĉar ĝi memorigas pri farendaĵoj kaj dokumentas faritaĵojn, tiel ke la estrara raporto estas pli facile kunmetebla. Krome, la aktivuloj de Germana Esperanto-Asocio, kiuj havas aliron al la dokumentado, povas ĉiumomente vidi, kiu okupiĝas pri kio.  Mi esperas, ke multaj el vi nuntempe survojas al la Universala Kongreso de Esperanto en Tanzanio, la unua afrika, kiu pro tio ricevos specialan atenton en kaj ekster nia movado. Kompreneble, multaj ne povas aŭ ne volas entrepreni tiom longan vojaĝon. Ĉiukaze, ankaŭ post la UK alogos multaj interesaj aranĝoj. Por nur mencii du proksimajn, al kiuj ni ankaŭ invitas en tiu ĉi kajero: la 12a Esperantista Migrado Aŭtuna (EMA) kaj la 73a  Kultura Semajnfino de Sarlanda Esperanto-Asocio. Estas bele vidi, kiom tradiciaj tiuj aranĝoj jam estas. Inter niaj aranĝoj, mi elstarigu nian aktivulan semajnfinon en Göttingen komence de novembro, pri kiu vi trovos informojn ankaŭ en tiu ĉi kajero. La aktivula semajnfino estas nia tradicia kunsido de la “asocia konsilantaro”, sed anstataŭ seka kunsido pri statutaj temoj, ni celas ŝanĝi ĝin al pli konkreta aktivula kunveno, kiu ankaŭ enhavas eksterkunsidajn programerojn.  Vi vidas, ke ankaŭ la aŭtuno estos kiel kutime riĉa je Esperanto-aranĝoj. Mi do deziras al vi bonan legadon kaj belajn somerfinon kaj aŭtunon kaj esperas revidi la plej aktivajn inter vi en nia aktivula semajnfino la 1an de novembro. Martin Haase Enhavtabelo/Inhalt 1: 1: Zsófia Kóródy ricevis federacian meritkrucon pro sia senlaca agado por Esperanto. 2: Adresoj. 3: Germana Esperanto-Asocio: Karaj legantoj. Enhavtabelo. 4-5: Interkultura Centro Herzberg: 18-jara naskiĝtaga festo de Herzberg am Harz... la Esperanto-urbo. Denove granda kaj grava paŝo por Esperanto antaŭen! Erfolgreiche Teilnahme am Vereinswettbewerb bei der Supermarktkette NETTO. 6-7: Aŭstria Esperanto-Federacio: Kurze Biographie von Georgios Dermatis († 08.03.2020). Beat-proklamo de pastro, kiu laboris ankaŭ en Graz. Generalversammlung des Österreichischen Esperanto-Verbandes (AEF). Nova ebleco lerni Esperanton en Vieno. Kviz-elsendo en la aŭstra televido. 8-9: El bibliotekoj kaj arkivoj: Kontribuo 76 – Daŭrigo de du nekrologoj 10-11: Germana Esperanto-Asocio: Treffen der Landes- und Fachverbände sowie Interessierter (Verbandsrat), Göttingen, Stephanus-Kirchengemeinde, 31.10. bis 03.11.2024. Leckere Lesung "Kuirado kun koro". Kunveno de landaj ligoj kaj fakaj asocioj kaj interesitoj (Asocia Konsilantaro), Göttingen Stephanusparoĥo, 31.10. ĝis 03.11.2024. Kajto koncertis en Germering. 12-13: Medienecho. Terminaro Futbalo 14: Alvoko pri mondonacoj: Esperantoheredaĵo perdita. 15-16: Vojaĝo al Japanio: Trajnvojaĝo tra Japanio, parto 2 17-23: Publika agado: Ĝisdatigo por moderna kaj socipolitika rolo de Esperanto. Universität Viadrina und Esperanto. Perspektiven für die Zukunft der EsperantoBewegung in Deutschland. 24: Kalendaro 25-30: GEJ-Gazeto – revueto de Germana Esperanto-Junularo: Karaj legantoj de GEJ-Gazeto. Esperanto Senlime – nova vojaĝa serio furoras en Jutubo. Festivalo ĉe la Esperanto-Stacio. DEJ-Treffen im Herbst und Winter. Taglibro de vojaĝkonkursinto. Esplorado de stratrubo per LEGO- figuro 30-31 Aranĝoj: Beneluksa Kongreso de la 20-a ĝis la 22-a de Septembro en Hasselt (Flandrio). 73-a Kultura Semajnfino de la Sarlanda Esperanto-Ligo. La Eŭropa Esperanto-Kongreso Strasburgo. REVELO-Tag 32: Dorso: Bildoj el la EEK en Strasburgo 4-5: Interkultura Centro Herzberg 18-jara naskiĝtaga festo de Herzberg am Harz…la Esperanto-urbo, 12.07.2024 Eksurbestro, sinjoro Lutz Peters el Herzberg antaŭ nelonge bondeziris per la vortoj, ke Herzberg am Harz…la Esperanto-urbo post la decido far la urba konsilantaro antaŭ 18 jaroj nun „plenaĝiĝas“. La veterprognozo por la memortago estis ege malbona. Tamen – kvazaŭ kiel subita miraklo post vere forta pluvego – ekde tagmezo la vetero subite pliboniĝis kaj kelkfoje eĉ la suno elradiadis. En la bela, alloga Esperanto-ĝardeno la festo okazis en la konstanta Esperanto-pavilono kaj en du provizore starigitaj grandaj someraj pavilonoj, kiuj ofertis agrablan restadon por trideko da gastoj, ĉefe membroj de la Esperanto-Societo Sudharco kun sidejo en Herzberg am Harz…la Esperanto-urbo. Pri la bonetoso zorgis ankaŭ la invitita muzikisto, Walter Ziegler, regione konata artisto el la najbara urbo Bad Lauterberg. Li majstre ludis akordeonon kaj la partoprenantoj eĉ povis elekti sian plej ŝatatan melodion, kanton. Ni dankas al la financa subteno de la regiona asocio por plenkreskula klerigado (LEB), kiu ebligis tiun kulturan programeron por la jubilea festo. Peter Zilvar salutis la gastojn kaj mallonge prelegis pri la Esperanto-agadoj kaj atingaĵoj en Herzberg en la lastaj jaroj, jardekoj. Li dankis la klubanojn, geamikojn de la asocio pro la longjara kunagado, helpo kaj subteno. Li emfazis la apartan gravecon de la aljuĝo de la Federacia Meritkruco al Zsófia Kóródy pro la pli ol dudekjara multflanka Esperanto-aktiveco. La solena transdono de tiu altranga ŝtata ordeno okazis en junio far la distriktestro, Marcel Riethig el Göttingen. La amika posttagmezo, la bunta ĝardenfesto ebligis multajn interesajn interparoladojn, revokon de belaj memoroj pri komunaj agadoj, projektoj, realigitaj planoj. La gastoj, eĉ kelkaj eksterlandanoj, nome el Hungario kaj Katalunio, pasigis agrablajn horojn kune, ĝojis pri la ofertitaj kafo, bongustaj kukoj, tortoj kaj pri la vespere servita hungara kaldron-gulaŝo. La festevento certe restos ankoraŭ longe en la memoro. La urba administracio, politikistoj kaj civitanoj alkutimiĝis dum tiuj 18 jaroj al tio, ke Esperanto apartenas al la ĉiutaga socia kaj kultura vivo en la urbo. Pri tio ni ĉiuj povas fieri kaj ankaŭ estonte ni plu kontribuados al diverstipaj komunaj agadoj ne nur en Herzberg am Harz…la Esperanto-urbo, sed paŝo post paŝo iom en la ĉirkaŭanta regiono. Tio certe kongruas kun la bazaj ideoj de la kreinto de Esperanto, d-ro L.L. Zamenhof, kaj kun la celaro, ke Esperanto estu parto de la ĝenerala publika vivo. Bonvenon al Herzberg am Harz…la Esperanto-urbo kaj al la unika, vigle agadanta Esperanto-Centro! Denove granda kaj grava paŝo por Esperanto antaŭen! Solena transdono de la Federacia Meritkruco sur Bendo por Zsófia Kóródy far distriktestro s-ro Marcel Riethig el Göttingen  Karaj! Zsofia Korody ricevis pro pli ol dudekjara multflanka elstara laborado por resp. per la neŭtrala paclingo Esperanto en Herzberg am Harz...la Esperanto-urbo la renoman premion de la Federacia Prezidento s-ro Steinmeier. Tio estas grava paŝo antaŭen por la socia, politika kaj administracia agnosko de Esperanto. Dum la lastaj jaroj nia ŝtato draste reduktis la disdonkvanton de tiu elstara ordeno, nome nur por personoj kun eksterordinaraj longjaraj sukcesaj - unuavice komunutilaj laboradoj. La festo okazis la 19an de junio 2024 en la kunsidsalono de la urbodomo de Herzberg am Harz...la Esperanto-urbo.  La ĉefo de nia distrikto Göttingen laŭtlegis la laŭdacion. Sinjoro Riethig aparte menciis la interkulturajn sukcesojn rilate al Esperanto en nia urbo kaj regiono. Urbestro Christopher Wagner, ĉeestantaj politikistoj kaj Esperanto-geamikoj elkore gratulis al Zsofia Korody kaj dankis pro la multjara konstanta laborado, por la aktiva engaĝiĝo por la neŭtrala paclingvo Esperanto kaj por Herzberg – la Esperanto-urbo.  Intertempe Herzberg am Harz...la Esperanto-urbo kun la aktiva Esperanto-Centro atingis grandajn sukcesojn. Tie ekestis unu el la plej grandaj Esperanto-kolektaĵoj kun larĝskalaj Esperanto-fakarkivoj, okazas en la muzeo de la Welf-kastelo konstantaj Esperanto-ekspozicioj kaj troviĝas ampleksa Esperanto-sekcio ankaŭ en la urba biblioteko. La Esperanto-Centro en Herzberg laboradas kiel multkompetenta Esperanto-instituto, ekzemple por kulturo, klerigado kaj informado. Regule ni flegas kontaktojn kun politikistoj, la urba administracio kaj lokaj asocioj. Zsofia Korody estis kortuŝita kaj dankas al ĉiuj kunstrebantoj, subtenantoj, geamikoj kaj volonte daŭrigos la Esperanto-laborojn. Kun amikaj kaj samideanaj salutoj, Peter Zilvar       Harald Mantz Erfolgreiche Teilnahme am Vereinswettbewerb bei der Supermarktkette NETTO Anfang des Jahres nahm die Esperanto-Gesellschaft Südharz mit Sitz in Herzberg am Harz…die Esperanto-Stadt an einem Vereinsförderwettbewerb bei der Supermarktkette NETTO teil. Dabei haben wir den Vereinswettbewerb im Bereich der Netto-Discounter in Herzberg am Harz, in Wulften und Katlenburg ab 15.07.2024 bis 02.11.2024 gewonnen. Kunden können den Erlös von Pfandflaschen, „Rundungen“ usw. für die Arbeiten unseres gemeinnützigen Vereins spenden. Wenn sicher insgesamt keine hohen Spendenbeträge erreicht werden können, sind gerade die Information über Esperanto und die Reklame wichtig. Z.B. im nahegelegenen NETTO-Einkaufsmarkt hängt gleich im Eingangsbereich ein großes Plakat mit einem Gruppenfoto einer ausländischen Besuchsgruppe hier vor dem Esperanto-Centro (Interkulturelles Centro Herzberg). Es erscheinen auch im Internetbereich durch die Firma NETTO Spendenaufrufe für die hiesigen Esperanto-Arbeiten. Für Samstag, den 3. August, wurden wir sogar eingeladen, auf dem NETTO-Kundenparkplatz einen Informationsstand in Sachen Esperanto und Esperanto-Stadt Herzberg aufzubauen. Gern werden wir dieses Angebot annehmen. Spendenzugang per Firma NETTO (Logo: Interkultura Centro Herzberg): https://www.netto-online.de/vereinsspende/Esperanto-Gesellschaft-Suedharz-Grubenhagenstr.-6-37412-Herzberg-am-Harz...die-Esperanto-Stadt.vhtm Vielen Dank für diese oder anderweitige Unterstützung unserer vielfältigen Esperanto-Aufgaben! 6-7: Aŭstria Esperanto-Federacio Kurze Biographie von Georgios Dermatis († 08.03.2020) Herr Georgios (Georg) Dermatis ist 1960 in Athen geboren. Νach seiner Matura kam er nach Wien um Maschinenbau an der Wiener Technischen Universität zu studieren. Er hat sein Studium als Dipl. Ing. im Jahr 1989 absolviert. Seine eigentliche Liebe galt allerdings der Geschichte, den Sprachen und humanistischen Angelegenheiten. Als passionierter Bücherliebhaber und Sammler besaß er ein enormes Allgemeinwissen. Die letzten 15 Jahren seines Lebens hat er in Wien gelebt und als freiberuflicher und begeisterter Fremdenführer gearbeitet. Er war 2-mal verheiratet und hat 3 erwachsene Kinder aus beiden Ehen. Seit 1996 hat er sich Esperanto zugewandt und begeistert das Buch von Stano Marček „Esperanto direkt – griechisch“ ins Griechische übersetzt und adaptiert. Wie er sagte „2 Monaten haben gereicht, um die Sprache gut zu beherrschen“. Er war eine Zeitlang der Präsident der Esperanto Hellas Er war überzeugt, dass die Beschäftigung mit Esperanto eine humanistische Bedeutung hatte, denn mit Esperanto ist man in der Lage mit Menschen überall zu kommunizieren und ihre Kultur und Wissen kennenzulernen. Georg ist plötzlich am 8. März 2020 in Wien verstorben. Unten ein Nachruf vom 13.3.2020 von Herrn Kostas Kiriako, einer seiner Esperanto- Freunde aus Athen. Esperanto-Hellas / Nia Verda Informilo www.esperanto.gr  Georgios Dermatis (1960-2020) Novan teruran baton akceptis la greka esperantista movado! Unu ankoraŭ, tre signifa ringo de la sufiĉe jam malforta ĉeno de nia esperantistaro rompiĝis! Tute subite, en juna aĝo, forpasis nia kara Georgios Dermatis, malnova, tre bona, ĉiam aktiva esperantisto, eksa prezidanto de Helena Esperanto Asocio. Patro de tri infanoj, la lasta el kiuj ankoraŭ tre juna, homo bona, afabla, klera, nobla, kara amiko de samideanoj el multaj landoj, mortis kaj la greka esperantistaro, falinte en dolorigan funebron, adiaŭas lin kun amo kaj respekto! Beat-proklamo de pastro, kiu laboris ankaŭ en Graz La 17-an de novembro 2024 en la katedralo de Freiburg en Breisgaŭ/Germanio, nome de la papo, la prefekto (Superulo) de la vatikan dikasterio por la Unueco de la Kristanaro, kardinalo Kurt Koch proklamos d-ron Max Josef Metzger, NS-martiro kaj batalanto por la paco kaj ekumeno - Esperantisto - kiel beatulon. Max Josef Metzger estas la dua Esperantisto kiu estas proklamita beatulo. Komparu: https://www.kathpress.at/goto/meldung/2385866/ns-maertyrerpriester-metzger-wird-am-17.-november-seliggesprochen (2024-06-30, Karl Reinisch) Ankündigung der nächsten Generalversammlung des Österreichischen Esperanto-Verbandes (AEF) Wann: Sa, 2025-01-18 14 Uhr Wo: Volkshaus Graz, Lagergasse 98a, Graz Tagesordnung: 1.) Begrüßung, Feststellung der Beschlussfähigkeit. 2.) Genehmigung der Tagesordnung. 3.) Protokoll der letzten Generalversammlung. 4.) Bericht des Obmanns, des Kassiers und der Rechnungsprüfer. 5.) Entlastung des Vorstandes. 6.) Neuwahl des Vorstandes und der Rechnungsprüfer. 7.) Abstimmung über sonstige Anträge und Allfälliges. (2024-07-06 Alfred Heiligenbrunner) Nova ebleco lerni Esperanton en Vieno Bone konataj estas la renkontiĝoj de „Esperanto en Vieno“ – dufoje monate, ni kunvenas en Restoracio Diana. Kelkaj sukcesraportoj devenas de tiuj kunvenoj, inkludante la filmadon de ORF en januaro 2024. Dum Restoracio Diana estas ege taŭga ejo por tiuj eventoj, ĝi havas unu malavantaĝon: ĝi estas en regiono kio ne kutimas esti perceptita de lingvo-lernemuloj. Sed en la nuna somero, estis atingita grava sukceso: oferto lerni Esperanton en medio specife dediĉita al lingvolernantoj. Je la angulo de Gießaufgasse kaj Einsiedlerpark en la 5-a distrikto de Vieno troviĝas senprofita projekto „Station Wien“ – Asocio por edukado, konsilado kaj kultura interŝanĝo. Unu de la ofertoj de Station Wien estas la Sprachencafé. La koncepto: homoj, kiuj bone parolas lingvon (prefere kiel denaska lingvo) ofertas instruadon kiel volontuloj. La plej populara lingvo estas la germana, kion ĉefe migrantoj kaj rifuĝintoj lernas. Sed ankaŭ la angla, la hispana, la franca, kaj la turka estas lerneblaj – kaj: Esperanto. Ĉi-somere, mi prizorgis tablon por Esperanto-lernantoj – kaj tiuj, kiuj volas fariĝi esperantistoj. La sukceso ne estis “superforta”, sed kontentiga – sufiĉe kontentiga por konvinki min ripeti la kurseton kvarfoje dum la monato junio. Dum julio kaj aŭgusto, Sprachencafé faras someran paŭzon. Ni ĝojas pri revido kaj persona renkontiĝo ekde la 3-a de septembro 2024. La planita dato estas ĉiumarde, inter la 17-a kaj la 19-a horo (3-a, 10-a, 17-a kaj 24-a de septembro). Sed tio ankoraŭ estas necerta kaj sen garantio – mi proponas certigon per vizito de la hejmpaĝo www.stationwien.org. Ĝis baldaŭa revido! Franz-Joseph Geidel (Aŭstrio) vieno@esperanto.at La 14-an de decembro 2024 okazos la Zamenhoffesto en Vieno. Tempo: 15:00-18:00. Ni ĝojas pri via partopreno aŭ persone aŭ interrete. Detalajn informojn vi trovas en eventaservo.org. kvizelsendo "Esperantologie" klarigita de la estrino Carolina Athanasiadis en elsendaro ŝia "smart 10", Austra TV, ORF 1. https://on.orf.at/video/14225337, minuto 22:00. La demando estis: "Ĉu vi povas studi tion en la universitato de Vieno?" Kaj ne, oni ne povas studi tion en la universitato de Vieno. (2024-07-13 laŭ indiko de Hans-Michael Maitzen) 8-9: El bibliotekoj kaj arkivoj: Kontribuo 76 – Daŭrigo de du nekrologoj Kontribuo 77 – Daŭrige de du nekrologoj Heinz Dieter Maas *25.4.1940 – 4.4.2024* Jen estu almenaŭ la plej gravaj bibliografiaj mencioj pri Heinz Dieter Maas: [1969] Homographie und maschinelle Sprachübersetzung / Maas, Heinz Dieter. - Saarbrücken : [Sonderforschungsbereich Elektron. Sprachforschung, Univ. d. Saarlandes], 1969. (Linguistische Arbeiten des Germanistischen Instituts und des Instituts für Angewandte Mathematik der Universität des Saarlandes : Arbeitsbericht / Sonderforschungsbereich 100, Elektronische Sprachforschung ; 8). [ĉ. 1970] Fachwörterverzeichnis für Datenverarbeitung : Englisch-Esperanto-Deutsch, Dt.-Engl.-Esp. [sen loko], [1970] [1972] Someraj universitataj kursoj, matematikaj metodoj en lingvistiko : Belgio, 1972. Matematikaj metodoj en lingvistiko by Heinz D Maas - Publisher: Liège : SUK, 1972. [19722] Enkonduko en la komputeran lingvistikon by Heinz Dieter Maas - Publisher: Liège : SUK, 1972. [1976] Transfer und Synthese in der Saarbrücker maschinellen Übersetzung / Luckhardt, Heinz-Dirk ; Heinz Dieter Maas. - Saarbrücken : Sonderforschungsbereich Elektron. Sprachforschung, Univ. d. Saarlandes, 1976. [1976] Die naturalistische Schule in der Interlinguistik / Tazio Carlevaro. Aus d. Esp. unter Berücks. der Übertrag. ins Engl. übers. von Heinz Dieter Maas. En: Plansprachen, Darmstadt, 1976. - p. [330]-347. [1976] Pri la nuna stato de maŝina tradukado : prelego farita en la Unua Internacia Esperanto-Konferenco de la Neŭtrala Esperanto-Movado. Saarbrücken ; Zaragoza, 1976. [1976] Probleme der Beschreibung und der automatischen Analyse von deutschen Nominalphrasen / Glas, Reinhold ; Maas, Heinz Dieter. Saarbrücken : Sonderforschungsbereich Elektron. Sprachforschung, 1977. En: NOVERAD, ein Programmsystem zur Analyse von Nominalphrasen / Heinz Dieter Maas. – Die Struktur der Nominalphrasen und ihre Darstellung im Computer / Heinz Dieter Maas. [1982] Aǔtomata tradukado en kaj el Esperanto. En: Lingvokibernetiko kaj aliaj internacilingvaj aktoj de la IX-a Internacia Kongreso de Kibernetiko = Sprachkybernetik und andere internationalsprachige Akten vom IX. Internationalen Kybernetikkongreß. Tübingen, 1982. p.75-81. [1982] Eine neue Datenstruktur für maschinelle Übersetzung = Nova datenostrukturo por maŝina tradukado. En: Grundlagenstudien aus Kybernetik und Geisteswissenschaft. San Marino ; Paderborn [u.a.], 1982. p.31-. [1983] SUSY-Handbuch für Transfer und Synthese : die Erzeugung dt., engl. oder franz. Sätze aus SATAN-Analyseergebnissen / Heinz-Dirk Luckhardt ; Heinz Dieter Maas. Univ. des Saarlandes, Sonderforschungsbereich 100, Elektron. Sprachforschung. 1983. [1984] Susy-II-Handbuch / Maas, Heinz Dieter. – Saarbrücken : Univ. des Saarlandes, Sonderforschungsbereich 100, Elektronische Sprachforschung, 1984. (Linguistische Arbeiten, Neue Folge ; Heft 14). [1987/89] La Bahaa religio : ĝiaj ĉefaj instruoj kaj rilatoj al Esperanto / Heinz Dieter Maas. Saarbrücken : A. Iltis, 1987 kaj 1989. (Iltis-serioj : 5, Scienco ; 1). [1989] Unueco en Diverseco : la unusola vero en la skriboj de ĉiuj religioj / kompilita de Om Prakash Ghai. [trad. el la angla lingvo de Heinz Dieter Maas] - Rosenheim : Horizonte-Verl., 1989. [1991] Studien zur maschinellen Übersetzung: die Reihe Distributed Language Translation. En: LPLP, Language Problems and Language Planning 15(1991), p. 65-773. [1994] Formala teorio de tradukado. En: Aktoj / Internacia Scienca Simpozio "Esperanto 100-Jara" : Universitato de Vieno, 28. - 30. 10. 1987. Vieno : Esperanto Laborkomitato Austria : Pro Esperanto [k.a.], 1994. - p.176-186. [1998] Multilinguale Textverarbeitung mit MPRO. En: Europäische Kommunikationskybernetik : heute und morgen ; aus Anlaß der Emeritierung von Helmar G. Frank. Dobřichovice : KAVA-PECH ; München : KoPäd, 1998. p. 167-173 [2001] Esploro de la leksiko de du Esperanto-aǔtoroj. En: Eseoj memore al Ivo Lapenna. [Rudersdal] : Thorben Kehlet [Ikon Tekst & Tryk], 2001 . - p. 297-305. [2006] Indexieren mit AUTINDEX. En: Information und Sprache : Beiträge zu Informationswissenschaft, Computerlinguistik, Bibliothekswesen und verwandten Fächern ; Festschrift für Harald H. Zimmermann / hrsg. von Ilse Harms u.a. - München : de Gruyter ; Saur, 2006 . - S. 153-157. Jen estu ankaŭ pri li4 almenaŭ la plej gravaj bibliografiaj mencioj: [s.j.] Identeco, kulturo, edukado, lingvo. : IKEL, internacia komitato por etnaj liberecoj. : Eschweiler : IKEL, s.j. ; 21 cm fald. [s.j.] Sprachen-Statistik . - Eschweiler : Internacia Komitato por Etnaj Liberecoj, s.j. - 14 p. ; 21 x 30 cm s.k. [1970] Komuna Kongreso de Belga E-Federacio, Germana E-Asocio, Nederlanda E-Asocio : Kongresa libro 1970 Aachen ; Lingvaj problemoj en Euxropo. - Aachen : LKK, 1970. - 19 p. ; 21 cm broŝ. [1970] Thesen zum Esperanto-Unterricht an Schulen. - (Köln) : Dt. E-Lehrer, NRW, 1970 ; 30 cm [1970] Trilanda Esperanto-Kongreso : Kongresa libreto 1970 Aachen ; Lingvaj problemoj en Euxropo. Komuna kongreso de Belga E-Federacio, Germ. E-Asocio, Nederlanda E-Asocio. 27-31 mar 1970. - Aachen : LKK, 1970. - 16 p. ; 21 cm broŝ. [1971] Problemoj de etnaj minoritatoj en Hispanio : Diversaj auxtoroj; arangxis U.W.Moritz. - Nürnberg : Pickel, 1971. - 40 p. ; 21 cm broŝ. [1972] Memorandum zum Esperanto-Unterricht in der Bundesrepublik Deutschland / Moritz, Uwe-Joachim. En: Gymnasium Saar : Zeitschrift des Saarländischen Philologenverbands. Lebach, 1972. - p. 38-41. [1974] Frank, Helmar G.: Tezoj por la germana lingvo-politiko (Thesen zur deutschen Sprachpolitik) ; el la germana trad. W.F.J.Walther. Reviziis Uwe Joachim Moritz, Hermann Behrmann. - s.l. : s.n., s.j. ; 30 cm s.k. [1976] Etnaj problemoj en sudorienta Eŭropo / [Rudolf Grulich, responsas: Uwe-Joachim Moritz]. Stolberg ; 1976. 12 p. [1976] Etnaj problemoj en sudorienta Euxropo. - Stolberg : La auxtoro, 1976 ; 30 cm s.k. [1979] Kurdoj, armenoj kaj aliaj etnoj inter la Kaspia, Nigra kaj Mediteranea Maroj / kompilis Moritz, Uwe-Joachim. [Stolberg] : Etnismo : Internacia Komitato por Etnaj Liberecoj (IKEL) ; 1979. 20 p.; 30 cm. [1979] Lingvoj en Eŭropo - kiuj? kie? kiom? / Moritz, Uwe-Joachim. [Stolberg] : IKEL - Internacia Komitato por Etnaj Liberecoj ; 1979. 15 p. [1981] Die Basken — Restauration oder marxistische Utopie? in: Europas unruhige Regionen : Geschichtsbewusstsein u. europ. Regionalismus / Rainer S. Elkar (Hrsg.). Mit Beitr. von Bazzanella, Angelo u, Elkar, Rainer S. - Stuttgart : Klett, 1981. - 267 S. : graph. Darst., Kt. ; 22 cm (Anmerkungen und Argumente zur historischen und politischen Bildung), S.195-217 [1988] Lingvoj en Eŭropo : statistiko kaj iomete pli / kompil.: Uwe-Joachim Moritz. Eschweiler : IKEL ; 1988. 36 p. (Materialoj / Internacia Komitato por Etnaj Liberecoj ; 1) [1988] Lingvoj en Euxropo - statistiko kaj iomete pli : Reviziita kaj pliampleksigita. - Eschweiler : Internacia Komitato por Etnaj Liberecoj, 1988. - 36 p. + mapo ; 21 cm broŝ. [1991] La vaskoj-Cu restauro au marksisma utopio? In: Serta gratulatoria in honorem Juan Régulo, Vol. 4, 1991 (Arqueología y Arte, Miscelánea), págs. 531-550 [1993] Der baskische Nationalismus / Moritz, Uwe-Joachim. En: Frieden, Tradition und Zukunft als Kulturaufgabe ; [hrsg. im Auftr. der Initiative "Kulturwissenschaftler für Frieden und Abrüstung in Ost und West"]. Hrsg. von Hans-Jürgen Häßler und Christian von Heusinger, Würzburg, 1993 . - p. 296-. [1994] Esperanto en la Civitana Radio de Anteno AC : Dujaraj spertoj de Ursula Schnelle-Moritz kaj Uwe Joachim Moritz. - Eschweiler : la auxtoroj, 1994 ; 21 cm s.k. [1997] Ĉu ankaŭ demokratio diskriminacias etnajn minoritatojn? : (ekzemploj el okcidentaj landoj) / Moritz, Uwe-Joachim. En: Tolero al minoritatoj : referaĵoj de la internacia simpozio. Maribor, 1997. - p. 9-27 [1997] Daar keem 'n düster Wulk över Platdüütschland. In: Zum Stand des Niederdeutschen heute. [anläßlich der 42. Landschaftsversammlung am 8. März 1997 in Zwischenahn-Ohrwege] Oldenburg 1997 / Menge, Heinz H. (= Vorträge der Oldenburgischen Landschaft. H. 28.), S.44-47. [1997] Europa spricht mit 100 Zungen : = Eŭropo parolas 100-lange / Moritz, Uwe-Joachim. Osnabrück : Deutsches Esperanto-Institut ; 1997. 44 p. [1999] Lingvaj rajtoj. In: Kio ni estas kaj kion ni celas : komentoj pri la manifesto de la movado por la internacia lingvo Esperanto. - Rotterdam : UEA, 1999. S. 16-18 [2001] Etnaj aspektoj de Balkanio. : Divers-auxtoraj artikoloj parte aperintaj en Etnismo. - Eschweiler : Internacia Komitato por Etnaj Liberecoj, 2001. - 20 p. ; 21 cm broŝ. [2001] Lingvoj malfermas pordojn. Cxu indas malfermi 130 pordojn? : Prelego, strukturo kaj mapoj. - Elspeet : Faulhaber-Semajnfino, 2001. - 12 fol. ; 30 cm s.k. [2007] Mozaikeroj el la Historio de Oldenburg i o : Oldenburg, 2007 [?] [2008] Etnismo : informilo pri etnaj problemoj : reeldono de la numeroj 1 (10.05.1972) ĝis 10 (01.11.1975) / [responsa eldoninto: Uwe-Joachim Moritz]. Sandhatten : Moritz, 2008. 6, 4, 12, 14, 13, 14, 14, 12, 10, 14, 12 p.; 30 cm. [2009] Hispanio - aspektoj el kulturo kaj politiko tra la jarcentoj / kompil.: Uwe-Joachim Moritz. [O.O.] ; 2009. [ca. 60] p.; Ill.; 30 cm. [2009] Hispanio : aspektoj el kulturo kaj politiko tra la jarcentoj, 2009 [?] https://www.niederdeutsche-literatur.de/werke/einzelti‌tel-nd.php?T_ID=14488: Teksten, Kåårten un anner Materiååljen to den Kurs öwer Olnborgsche Geschicht bi de Familjen-Fretied fan 'n 30.07. bet to 'n 03.08.2007 in Stapelfeld / tohoopstelt fan Uwe Joachim Moritz. - Oldenburg : Olnborgsche Landschup, 2. Aufl. 2007, weitere Aufl. 2008. - Text teilw. hochdt., teilw. niederdt. https://www.niederdeutsche-literatur.de/werke/einzel‌titel-nd.php?T_ID=14487, https://d-nb.info/967694515: Politiek föör meer Platdüütsch in use Städer un Gemeenden: Resultaten van'n Affraag in'n Harwst 2002 / Akschoon Platdüütsch Höört Daarbi!. [Ruutgewer: Uwe Joachim Moritz]. - Sandhatten : Akschoon Platdüütsch Höört Daarbi!, 2003. - 44 S. : Kt. ; 21 cm https://www.niederdeutsche-literatur.de/werke/einzel‌titel-nd.php?T_ID=14486, https://d-nb.info/960863974: Landdagsmaten un Platdüütsch: Use Frage un wat de Landdagsmaten uut dat ole Olnborger Lanne antert hebt / [Ruutgever: Uwe Joachim Moritz]. - Hatten-Sandhatten : Akschoon "Platdüütsch höört daarbi!", 1999. - 40 S. : Ill., Kt. + 1 Beil. ; 21 cm https://www.niederdeutsche-literatur.de/werke/einzel‌titel-nd.php?T_ID=14485: Platdüütsch in use Stad, Gemeende : use Fragen un wat de Städer und Gemeenden antert hebt / [Ruutgever: Uwe Joachim Moritz]. - Hatten-Sandhatten : Akschoon Platdüütsch Höört Daarbi!, 1998. - 60 S. ; 21 cm aldonaj indikoj: https://www.youtube.com/watch?v=7O5OQMxjWLE (Uwe-Joachim Moritz intervjuata de Zlatko Tišljar, en la Esperanto-Kulturfestivalo okazinta en 1997 en Aalen) https://www.youtube.com/watch?v=Mu6Zdfeib5E (Snack up Platt - Folge 5 aus Kirchhatten - Talk mit Karin Linden und Dr. Heiko Scheepker. Gäste: Uwe Joachim Moritz, Irma Müller, Dirk Hinrichs, Linda Hibbeler, Manfred Scholz und Falko Weerts. Eine Produktion von oldenburg eins, dem Spieker und RE! Oldenburg. filmo (jen parto 2/14, 14-minuta) pri televida publika diskuto "Snack op Platt" (interparolo platgermana), eldono 5 el Kirchhatten, kun platgermana intervjuo de Uwe-Joachim Moritz) http://etnismo.org/indexEN.html http://www.etnismo.org/eo/index-esperanto.html http://www.etnismo.org/eo/etnoglosaro.html Utho Maier 10-11: Germana Esperanto-Asocio: Treffen der Landes- und Fachverbände sowie Interessierter (Verbandsrat), Göttingen, Stephanus-Kirchengemeinde, 31.10. bis 03.11.2024. Leckere Lesung "Kuirado kun koro". Kunveno de landaj ligoj kaj fakaj asocioj kaj interesitoj (Asocia Konsilantaro), Göttingen Stephanusparoĥo, 31.10. ĝis 03.11.2024. Treffen der Landes- und Fachverbände sowie Interessierter (Verbandsrat), Göttingen, Stephanus-Kirchengemeinde, 31.10. bis 03.11.2024 Die Aktiven der Deutschen Esperanto-Bundes treffen sich jedes Jahr zum Verbandsrat. In diesem Jahr wird der Verbandsrat zwischen dem 31.10. und 03.11.2024 in Göttingen (Stephanus-Kirchengemeinde, Himmelsruh 17, 37085 Göttingen) tagen. Die Lokalpolitik begrüßt es, wenn das Engagement der Esperanto-Stadt Herzberg auch in den Landkreis ausstrahlt. Wir werden bewusst auf die ausführliche Vorstellung der letztjährigen Aktivitäten verzichten. Damit sich die Verbände trotzdem präsentieren können, bittet der DEB um einen schriftlichen Bericht von max. einer DIN-A4-Seite, der vor Ort als Tischvorlage verteilt wird. Bitte bis 23.10. an gea.fe@esperanto.de versenden. Stattdessen möchten wir verstärkt darüber diskutieren, welche Aktivitäten uns zukunftsfähig machen: Aktivitäten am Tag der Sprachen, Sichtbarkeit in sozialen Medien oder auch die Aktivierung von Frauen für die Mitarbeit im Vorstand. Unter dem Motto „Was uns voranbringt“ sollen Projekte vorgestellt werden, die bereits in der Planung sind oder als Best-Practice-Beispiele von anderen Ortsgruppen oder Landesverbänden übernommen werden können. Der Zeitplan ist zunächst noch provisorisch und beinhaltet folgendes Programm: Donnerstag, 31.10.2024 Antaŭkongreseto: Wanderung im Göttinger Wald (Treffpunkt 11:00 Uhr Schillerwiesen, Spielplatz) Abends: angeleitetes Kennenlernen Freitag, 01.11.2024 Ort: soweit nicht anders genannt immer Stephanus-Kirchengemeinde, Himmelsruh 17, 37085 Göttingen 09:30 Uhr:         Plenum „Was uns voranbringt“ – Vorstellung zukünftiger Projekte und Projektideen aus den Landesverbänden und Ortgruppen: Bildungsurlaub mit Esperanto; 20 Jahre Esperanto-Stadt und 120 Jahre DEB (2026) 12:30 Uhr:         Mittagessen im Restaurant Kreta (Selbstzahler) 14:30 Uhr:         Workshops (in Interessengruppen): Geocashing oder Actionbound; Esperanto in den sozialen Medien; Zusammenarbeit mit Kommunen 17:30 Uhr:         Plenum mit Berichten aus den Workshops 19:00 Uhr:         Abendessen in der Stadt (niedrigpreisiges Restaurant) Ausklang mit weiterführender Diskussion über Zusammenarbeit mit Kommunen Samstag, 02.11.2024 09:30 Uhr:         Plenum „Was uns voranbringt“ mit weiteren Themen: Frauen im DEB-Vorstand; Tag der Sprachen; Zamenhoffeiern; Regionale Bücherverantwortliche 13:00 Uhr:         Mittagessen in der Stadt (Selbstzahler) 15:00 Uhr:         geleiteter Stadtrundgang 19:00 Uhr:         Abendessen in der Stadt (Selbstzahler)  Ausklang: ggf. kulturelles Abendprogramm in der Stadt Sonntag, 03.11.2024 09:30 bis 10:30 Satzungsformalien des Verbandsrats mit folgender Tagesordnung:  TOP 1. Annahme der Tagesordnung  TOP  2. Wahl eines Protokollführers  TOP  3. kurzer Bericht des Bundesvorstands  TOP  4. Finanzen  TOP 5. Vorschau auf geplante Veranstaltungen des D.E.B.  TOP  6. Entscheidung zum Kongress 2025  TOP 7. Verschiedenes 10:30 Uhr:         Vorstandssitzung des Deutschen Esperanto-Bundes Soweit nicht schon geschehen, reserviere ein Zimmer in (www.goettingen-tourismus.de/uebernachten). In Kürze wird ein Anmeldeformular auf www.esperanto.de sein (oder auf der Seite «Esperanto in Deutschland»). Um Anmeldung vor der Teilnahme wird gebeten. Kontaktmöglichkeit für Rückfragen: andreas.diemel@esperanto.de, Tel. (0800) 336 3636-5114. Freundliche Grüße Prof. Dr. Martin Haase (Bundesvorsitzender des D.E.B.) Andreas Diemel (Vorstandsmitglied für Unterorganisationen) Kunveno de landaj ligoj kaj fakaj asocioj kaj interesitoj (Asocia Konsilantaro), Göttingen Stephanus-paroĥo, 30-a de oktobro ĝis 3-a de novembro 2024 La aktivuloj de la Germana Esperanto-Asocio renkontiĝas ĉiujare pro la asocia konsilantaro. En tiu ĉi jaro la konsilantaro okazos en Göttingen (Stephanus-paroĥo, Himmelsruh 17, 37085 Göttingen). La lokalaj politikistoj aprezas, ke la engaĝiĝo de la Esperanto-Asocio kaj Esperanto-urbo Herzberg elradias ankaŭ en la distrikto de Göttingen. Ni konscie volas rezigni pri la detala prezentado de la agadoj de la lasta jaro. Por ke la asocioj tamen povas prezenti sin, GEA petas pri skriba raporto de maksimume unu DIN-A4-paĝo, kiu estos disdonita kiel tabloprezentaĵo. Bv. sendi ĝis la 23-a de okt. al gea.fe@esperanto.de. Prefere ni diskutu pri aktivaĵoj kiuj taŭgas por nia estonteco: aktivaĵoj en la tago de la lingvoj, videbligo en sociaj amaskomunikiloj aŭ la aktivigo de virinoj por la kunlaboro en la estraro. Sub la moto „Kio antaŭenigas nin“, la aktivuloj prezentos projektojn, kiujn aliaj landaj ligoj aŭ lokaj grupoj povas kopii. La horaro estas ankoraŭ provizora, sed ni planas la sekvajn programerojn: Jaŭdo, la 31-an de oktobro 2024 Antaŭkongreseto: Migrado en la Gotingena Arbaro (kunveno: 11-a horo ludejo Schillerwiesen) vespere: gvidata interkonatiĝo Vendredo, la 01-an de Novembro 2024 Loko: se ne alinomite: Stephanus-paroĥo, Himmelsruh 17, 37085 Göttingen 09:30 horo:       Pleno „Kio antaŭenigas nin“ – prezentaĵoj de venontaj projektoj kaj ideoj el la landaj ligoj kai lokaj grupoj: Klerigferioj kun Esperanto (Bildungsurlaub); 20 jaroj Esperanto-urbo Herzberg kaj 120 jaroj GEA 2026 12:30 Uhr:         tagmanĝo en restauracio Kreta (mempagenda) 14:30 Uhr:        Atelieroj (en interesgrupoj): Kiel prepari Geokaŝadon aŭ Actionbound; Esperanto en la sociaj amaskomunikiloj; Kunlaborado kun komunumoj 17:30 Uhr:         Pleno kun raportoj el la atelieroj 19:00 Uhr:         Vespermanĝo en la urbo (malaltpreza restoracio) trankvila vespere, eble kun pliprofundigo de la temo kunlaborado kun komunumoj Sabato, la 02-an de Novembro 2024 09:30 Uhr:         Pleno „Kio antaŭenigas nin“ – kun pluaj temoj: Virinoj en la estraro(n) de la GEA; Tago de la lingvoj; Zamenhof-festoj; Regionaj Libroresponsuloj 13:00 Uhr:         tagmanĝo en la urbo (mempagenda) 15:00 Uhr:         Urbo-gvidado 19:00 Uhr:         Vespermanĝo en la urbo (malaltpreza restoracio) Eventuale kultura vespera programo en la urbo Dimanĉo, la 03-an de Novembro 2024 09:30 bis 10:30 formalaĵoj de la kunveno de landaj ligoj kun jena tagordo  TOP 1. Akcepto de la tagordo  TOP  2. Elekto de la protokolanto  TOP 3. Mallonga raporto de la federacia estraro  TOP 4. Financoj  TOP 5. Prospektivo al planitaj eventoj de G.E.A.  TOP 6. Decidoj pri la Kongreso 2025  TOP 7. Diversaĵoj 10:30 Uhr:         Estrarkunsido Se vi ne jam faris, bonvolu mem rezervi ĉambron en Göttingen (www.goettingen-tourismus.de/uebernachten). Post iom da tempo estos reta aliĝo sur la www.esperanto.de (ankaŭ trovebla per la retpaĝo «Esperanto in Deutschland»). Bv. aliĝi antaǔ la partopreno. Kontakto por demandoj: andreas.diemel@esperanto.de, Tel. (0800) 336 3636-5114. Amikajn salutojn Prof. Dr. Martin Haase (prezidanto de GEA) Andreas Diemel (estrarano de GEA pri suborganizoj) Leckere Lesung „Kuirado kun koro“ Am 7. Juni 2024 stellte Barbara Brandenburg ihr Kochbuch „Kuirado kun koro“ (= „Kochen mit Herz“) im Haus am Mierendorffplatz, Berlin vor. Sie gab einen Einblick in die Entstehungsgeschichte und weitere Informationen zu einigen der abgedruckten Rezepte.  Roland Schnell Kajto koncertis en Germering Por aŭskulti koncerton de Kajto (Ankie van der Meer, Nanne Kalma) oni povas iri al internacia evento, ekzemple la UK en aŭgusto 2023 en Torino, la Eŭropa Esperanto-Kongreso en majo 2024 en Strasburgo, aŭ la Danuba Esperanto-Rendevuo en Budapeŝto. Sed fine de majo 2024 Karl Breuninger, estrarano de la Esperanto-Klubo Munkeno, invitis Ankie kaj Nanne, revojaĝantajn de DER, al sia domo en Germering apud Munkeno, kaj ili prezentis ekskluzivan koncertvesperon por deko da membroj de EKM. En bonega etoso Kajto prezentis kvazaŭ sian tutan gamon, ekde „Mi memoras“ kaj la nom-dona kanto „Kajtoj“ tra aktuale konataj kantoj ĝis kelkaj freŝaj numeroj, ekzemple „Nun komenciĝas nova vivo“ kaj „Nia kato“ (teksto: Tomas Frejarö) kaj „Kiel la tero belas“ kaj „Bela rev'“ (Ewa Barbara Grochowska). La muzikon komponis Nanne Kalma. La koncerto estis tiom ampleksa, ke necesis enmeti vespermanĝan paŭzon. Tamen pro la forta aplaŭdo Kajto aldonis ekstran numeron. (Aŭtoro: Reinhard Fössmeier, aprobita de Karl Breuninger) 12-13: Medienecho. Terminaro Futbalo Leider gibt es immer mehr Netzbeiträge, die nur über Angabe persönlicher Daten, per Passwort, kostenpflichtig oder nach Anmeldung zu lesen sind. Sie sind hier kursiv gedruckt. Auf nicht im Netz erschienene Berichte, die aber ggf. vorliegen, wird hingewiesen. Diese können Interessenten gerne als Kopie zum persönlichen Gebrauch (nur per Netzpost) zugesandt werden. Anfragen an medienecho@esperanto.de - Bitte den jeweils genannten Betreff angeben. 12. Juli 2024 TreffpunktEuropa Mehr Zusammenhalt in der EU durch Esperanto Wäre es möglich, eine europäische Sprache einzuführen, um diese Gemeinschaft herbeizuführen? Die Idee ist nicht neu. Esperanto ist eine Sprache, die 1887 zur besseren Völkerverständigung erfunden wurde. Sie ist möglichst einfach strukturiert und ähnelt vielen europäischen Sprachen, sodass nach etwa 40 Stunden des Lernens schon einfache Gespräche geführt werden können. Trotz des Status als Kunstsprache wird Esperanto weltweit von etwa zwei Millionen Menschen gesprochen. https://www.treffpunkteuropa.de/mehr-zusammenhalt-in-der-eu-durch-esperanto?lang=fr 11. Juli 2024 Mein Bezirk Aufschwung einer Friedenssprache In Graz setzt die Plansprache "Esperanto" starke Lebenszeichen. MeinBezirk hat mit dem Präsidenten der steirischen Esperanto-Gesellschaft über die Bedeutung der "Friedenssprache" gesprochen. https://www.meinbezirk.at/graz/c-lokales/aufschwung-einer-friedenssprache_a6789924 7. Juli 2024 allevents Wir brauchen Esperanto Erlebt den Esperanto-Geist der Künste als Transformationserlebnis: da werden aus Parkbuchten Aktions- und Erlebnisorte, aus Treppenhäusern Galerien, selbst das WC wird poetisch, Fenster und Fassaden bekommen neue Gesichter, die ganz andere Ein- und Ausblicke ermöglichen. https://allevents.in/mobile/amp-event.php?event_id=200026754751546 30. Juni 2024 Harzkurier In Herzberg: Wo sind die Esperanto-Unikate hin? - Harzkurier Harzkurier Unbekannte haben die Schilder vom Pfahl im Domeyerpark montiert, jetzt sind sie weg. Mit diesem Appell wendet sich die Stadt an die ... https://www.harzkurier.de/harzkurier/herzberg/article406678854/in-herzberg-wo-sind-die-esperanto-unikate-hin.html 20. Juni 2024 Lexis Rex Esperanto-Kreuzworträtsel https://www.lexisrex.com/Esperanto/Kreuzwortr%C3%A4tsel/Wetter 20. Juni 2024 LOKALAZY Esperanto wird von Menschen auf der ganzen Welt gesprochen. Es gibt Esperanto-Clubs, -Zeitschriften und -Radiosender. Es gibt sogar eine Esperanto-Akademie. https://hub.localazy.com/de/sprachen/eo-esperanto 11. Juni 2024 Die neue südtiroler Tageszeitung online Es jazzt so jazz in Lana Esperanto feat. Fausto Beccalossi Am 14. Juni gab auf dem Vigljoch das Projekt Esperanto feat. Fausto Beccalossi zu hören.  Esperanto entstand aus einer Idee des Gitarristen und Komponisten Luca Falomi und seiner Zusammenarbeit mit Riccardo Barbera, einem vielseitigen und kreativen Kontrabassisten. Der Name des Projekts ist inspiriert von der Sprache, die in den späten 1800er Jahren durch die Vereinigung von Idiomen lateinischen, romanischen, germanischen, slawischen und orientalischen Ursprungs entstanden ist https://www.tageszeitung.it/2024/06/11/es-jazzt-so-jazz-in-lana/ 9. Juni 2024 Kölner Stadtanzeiger "Gratis Bier, Aliens und böse Hühner Das sind die 11 skurrilsten Parteien bei der Europawahl 2024 Frankreich" Die Partei Europe Démocratie Espéranto tritt bei den Europawahlen in Frankreich an, um sich für mehr Mehrsprachigkeit in der EU einzusetzen. Dabei fordert sie auch, dass die Plansprache Esperanto als Arbeitssprache in den Institutionen dienen kann. Wenn Dokumente nicht in alle EU-Sprachen übersetzt werden können, sollen sie nach dem Willen der Partei zumindest in Esperanto vorliegen. Esperanto wurde 1887 von einem Augenarzt veröffentlicht und wird je nach Quelle von 0,5 bis zwei Millionen Europäern gesprochen. https://www.ksta.de/politik/europawahl-2024-das-sind-die-11-skurrilsten-parteien-der-eu-wahl-807791 17. März 2023 Esperanto Baden-Württemberg – Neuigkeiten rund um Esperanto Zur Seligsprechung von Max Josef Melzer Max Josef Metzger (1887-1944), ein Priester aus dem südbadischen Schopfheim, der sich im Ersten Weltkrieg zum Pazifisten wandelte und seither „für den Frieden in der Welt und die Einheit der Kirche” einsetzte und dabei Esperanto einsetzte, wird bald seliggesprochen. Wie das vatikanische Dikasterium (Ministerium) für Heilig- und Seligsprechungen am 15.3.2024 verlautbarte, erkennt die Kirche seinen Tod durch Hinrichtung als Märtyrertod an. Er wurde 1934 erstmals und danach mehrfach von der Gestapo verhaftet. Am 14. Oktober 1943 verurteilte der Volksgerichtshof Metzger in einem Schauprozess zum Tod. Die Hinrichtung fand in Brandenburg an der Havel statt. https://esperanto-bw.de/pages/posts/max-josef-metzger---seligsprechung-294.php kath.net Katholische Nachrichten https://mobile.kath.net/news/84975 Terminaro Futbalo Okaze de la eŭropa futbalĉampionado en Germanio (14.6. – 14.7. 2024) mi komplete tralaboris kaj pliampleksigis la fakvortliston, kiun mi publikigis antaŭ ses jaroj. Ekzistas du variantoj (germane - Esperante kaj Esperante - germane) kun ĉiufoje ĉirkaŭ 2.200 vortoj/tradukoj. Por ĉiu termino oni trovas la fontindikon. La bazo (ĉ. 49 % de la vorttrezoro) estas la vortaroj de Erich-Dieter Krause. La terminaro estas je via dispono sub la sekvanta interretadreso: www.esperanto-muenchen.de/Fakvortlistoj/fakvortlistoj.html. Proponoj por plibonigo kaj plilarĝigo estos akceptataj danke (adreso: informado@esperanto-muenchen.de). Norbert Gütter, Esperanto-Klub München e.V. 14: Alvoko pri mondonacoj: Esperantoheredaĵo perdita. Esperanto-heredaĵo perdita La iama sekretariino de la esperantogrupo en Aalst (Belgio) 90-jariĝinta pripensis sekurigi sian Esperanto-kolekton por la futuro. Ŝia nepino kontaktis la Flandran Esperanto-Ligon (FEL) por trovi taŭgan ejon. Tiel ŝi trovis la Internacia Esperanto-Arkivon (IEspA). Ties celo estas ĝuste sekure konservi tian heredaĵon por la (tre) fora futuro. Ŝi tial transdonis kvindekon da libroj kaj aron da revunumeroj. Sed ŝi kun bedaŭro konfesis ke la plimulto de la arkivo jam estis forĵetita antaŭ ol ŝi pripensis kontakti FEL’n kaj IEspA’n. Ĉiuj leteroj, kontaktoj, inventaroj, kongresdokumentoj ktp. tial bedaŭrinde definitive perdiĝis. Ili estintus bela plikompletigo de la IEspA-arkivo. Ili montrus bildon de la esperanta grupa vivo en la antaŭaj jardekoj. Bedaŭrinda, sed samtempe komprenebla afero. Tio certe ne estas la unua fojo. Kiel familio sciu la valoron de tia kolekto, se la koncerna Esperanto-aktivulo tion antaŭe ne menciis? Se ili ne konas la Internacian Esperanto-Arkivon, kiu volonte konservas tiujn dokumentojn? Tiam por ili restas nur… rubujo. Ne nur libroj kaj revuoj, ne, ĉiuj dokumentoj rilate al la Esperanto-vivo same savindas. Eblas ankaŭ malsame Feliĉe ekzistas ankaŭ aliaj ekzemploj: IEspA konservas jam plurajn personajn arkivojn. Tiu ĉi okazaĵo instigis nin kontakti vin kaj ĉiun kiu okupiĝas pri Esperanto. Vi povas eviti ripeton. Via Esperanto-kolekto ja valoras pli ol rubujon, ĉu ne? Kion fari? Tre simple. Ĉu vi rapide volas sekurigi vian kolekton, kontaktu nin simple nun. Ĉu vi preferas nur poste sekurigi ĝin, kaze de transloĝiĝo aŭ – malpli bone sed neeviteble – ĉe forpaso? Tiam sciigu al via familio ke ekzistas IEspA. Donu al ili niajn referencojn, ekz. la retejon iespa.eu. Tiel ili povos doni indan destinon al via plena Esperanto-heredaĵo. Informu ankaŭ aliajn ĉirkaŭ vi kiuj okupiĝas aŭ okupiĝis pri Esperanto. Ankaŭ por ili validas ĉi alvoko. La Internacia Esperanto-Arkivo volonte faros tiun ĉi servon ankaŭ por ili. La decido estas farita: Diest! Post serĉado trijara la Internacia Esperanto-Arkivo fine trovis taŭgan arkivejon. En la centro de Diest (Belgio) ĝi aĉetas teretaĝon kaj kelon, kune ĉirkaŭ 350 kvadratmetrojn. La aĉeto subskribiĝis en la 23a de aprilo 2024, la notaria akto sekvos en julio. Post kelka rekonstruado la plena arkivo de IEspA povos iri al Diest ĉirkaŭ la jarfino. Aldone disponeblas apartamento en la unua etaĝo, kiu forluata estos stabila enspezo por IEspA. Jam alvenis ĉirkaŭ 300.000€ da donacoj. Por la saldo de la aĉetprezo, la renovigado kaj la meblaro estas bezonata plia 100.000€. La oferto de anonima mecenato, kiu duobligas ĉiun ricevitan donacon, validas ĝis la fino de julio 2024. Ankaŭ via eŭro validas du! Pliaj informoj en Esperanto kaj en la germana ĉe www.iespa.eu (elektu “loko” aŭ “Standort”) aŭ telefone ĉe +32 5033 0004 (Roland Rotsaert). La limdato menciita en nia retejo jes (r)estas la fino de julio, sed ke por donacoj el Germanio/Aŭstrio la oferto tamen plene validos ĝis la fino de septembro! Marc van den Bempt 15-16: Vojaĝo al Japanio: Trajnvojaĝo tra Japanio, parto 2 Trajnvojaĝo tra Japanio, parto 2 En la 1-a parto de mia vojaĝraporto mi rakontis pri la tagoj en Jokohamo kaj Kioto kun ekskursoj al Kamakura, Tokio, Osaka kaj Nara. Nun mi koncentriĝas pri kelkaj kulminoj inter la multaj interesegaj travivaĵoj. Je la 26-a de marto sinjoro Mizutani ekskursis kun ni al Ayabe kaj Kameoka kie ni vizitis famajn lokojn de Oomoto1. Konciza, samtempe informoriĉa filmo klarigis al ni la estiĝon kaj la evoluon de ĉi religio. Vespere la gesamideanoj invitis nin al bankedo. Post la manĝado mi prelegis pri mia hejmurbo Ŝverin2 kaj respondis diversajn demandojn pri Esperanto en mia urbo kaj regiono kaj pri miaj vojaĝoj per Esperanto. Je la 27-a de marto ni forlasis la urbon Kioto kaj per trajno Ŝinkanseno3 ni rapide atingis la urbon Himeji, fama pro sia kastelo4 Fakte temas pri burgo5 sur monto kiu konsistas el 83 unuopaj konstruaĵoj. Ĝi apartenas al la naciaj kulturaj trezoroj de Japanio kaj ekde 1993 ankaŭ al la mondaj heredaĵoj de UNESCO. Samtempe kun multaj aliaj turistoj ni vizitis la burgon kaj la japanstilan ĝardenon apud ĝi. Ĉi bela, kvieta ĝardeno kun freŝa aero kaj bela pejzaĝo tre plaĉis al ni. Je la sekva tago ni en Hiroŝimo vizitis la grandan kaj belegan ĝardenon Shukkei-en6. kie ni agrable promenis, rigardis la diversajn plantojn kaj ĝuis la pejzaĝon. Jam en ĉi ĝardeno troveblas memorŝtono pri la viktimoj de la atombombado. Ĉar multaj viktimoj treege soifis kaj konstante petis akvon, homoj tie demetas nek flrorojn nek kandelojn sed botelojn kun trinkakvo. Tion kaj multajn pluajn aferojn klarigis al ni sinjorino Hukami kaj sinjoro Nakano. Poste ni vizitis la Paco-Kirkon, kaj daŭrigis al la mondfama Paco-Parko7. La ruino de la iama foirodomego, la granda sonorilo kaj pluaj objektoj forte kortuŝis nin kaj konstante admonas nin, postuli de niaj registraroj pacon anstataŭ milito. Je la 30-a de marto mi, laŭ invito de sinjoro Jamada, partoprenis en lies lingvokurso. Du tre afablaj sinjorinoj kore akceptis min kaj atenteme spektis mian lumbildprelegon pri Ŝverin. Post komuna tagmanĝo ni adiaŭis kaj pluvojaĝis al Nagojo. Miyajima: Je la 29-a de marto la gesinjoroj Huĝimoto lerte ĉiĉeronis nin al kaj tra la belega insulo Miyajima. Unue ni vizitis faman sanktejon kaj poste ni iom migris tra la monta arbaro, kie ni manĝis niajn kunportitajn lunĉojn. Reveninte al la urbeto ni iom miris pri la homamasoj, venintaj post ni. Kvankam la stratetoj estis tute plenŝtopitaj, sinjorino Huĝimoto sciis tetrinkejon kie ni trovis trankvilan lokon por ĝui japanajn teon kaj bakaĵon. Posttagmeze ili eĉ invitis nin al sia loĝejo kaj tie regalis nin per kuiritaj kaj frititaj ostroj kaj pluaj frandaĵoj. Ĉar ili loĝas en turdomego ni havis belan vidon al la maro kaj la insulo Miyajima. Nagojo + SCMaglev: Pro raporto en germana televido mi deziris viziti la fervojan muzeon SCMaglev8. Per regiona trajno ni veturis ĝis la haveno kaj tie, en grandega halo troviĝas la muzeo. Gesinjoroj Mizutani, sinjoro Ogawa kaj mi kun intereso vizitis la diversajn eksponaĵojn. Bedaŭrinde mi forgesis anticipe mendi tempon por la simulilo por Ŝinkanseno- ŝoforoj (lokomotivestroj). Tial mi staris apud ĝi. Se mi koncentriĝis pri la grandega ekrano, mi tamen havis la senton mem stiri trajnon tra Japanio. Treege interesa travivaĵo! Tokio: Je la 3-a de aprilo ni lastan fojon ĝuis vojaĝon per Ŝinkanseno kaj dum malvarma, pluva vetero alvenis en Tokio. Tamen ni iomete esploris la ĉirkaŭaĵon de nia hotelo kaj kiam malheliĝis ni eniris plezurŝipon. Trankvile kaj komforte la ŝipo veturis sur la rivero kaj sub multaj lumigitaj pontoj. Komune kun homoj el diversaj landoj ni ĝuis abundajn, bongustajn manĝaĵojn. Post la manĝado ni ĝuis diversajn trinkaĵojn kaj iom babilis kun la japana paro ĉe nia tablo. Tio estis plua kulmino dum nia vojaĝo. Je la 4-a de aprilo, post la matenmanĝo, sinjoro Suzuki, studento de internaciaj rilatoj, kaj sia amiko gvidis nin unue al granda, japanstila ĝardeno kaj poste tra la urbo. Nia lerta ĉiĉerono gvidis nin al la fama statuo de Haĉiko9 kaj aliaj interesaj lokoj. Proksime de la historia stacidomo ni eĉ vidis du imperiestrajn kaleŝojn. Dum la promenado kaj veturado ni agrable babilis pri diversaj temoj kaj tiel havis tre agrablan lastan tagon en Japanio. Fine Sophie kaj mi deziras esprimi nian sinceran dankon al ĉiuj japanaj geesperantistoj, kiuj diversmaniere kaj afable subtenis nin dum nia vojaĝo. Per via ampleksa helpo ĝi fariĝis tiom interesa, neforgesebla travivaĵo. Koregan dankon al vi ĉiuj. André C. Weber [Esperanto- Klub Schwerin] 17-23: Publika agado: Ĝisdatigo por moderna kaj socipolitika rolo de Esperanto. Universität Viadrina und Esperanto. Perspektiven für die Zukunft der EsperantoBewegung in Deutschland. Ĝisdatigo por moderna kaj socipolitika rolo de Esperanto La kutima ĝuo de Esperanto kiel speco de hobia kulturo tute ne estas malĝusta: per amika kunvivado en la ĉiutaga vivo, homoj el diversaj civilizacioj devus alproksimiĝi unu al la alia. La sekva paŝo povu tiam estu akordigi tutajn etnojn unu kun la alia el tia natura bazo. Unu varianto povus esti grupoj de esperantistoj, respektive en specifaj temoj, kiuj en sia grupo ĉiu konas unu la alian. Estus evidente, ke ili povas trakti la rigorojn de interes-politiko en aparte justa maniero – eĉ trans limoj. Estas spertoj kaj provoj (historia ekzemplo: teknikaj normoj) kuraĝigaj. Tamen, L. L. Zamenhof eble seniluziiĝos pri ni dum "vizito en 2024" kaj emfazus, ke ni devas integri almenaŭ tri temarojn: 1. Kio devus resti senŝanĝe: Esperanto kun siaj lingvaj fortoj. Kun Homaranismo ĝi povas peri juste kaj diplomatie. 2. Kio plivastigas opciojn: Dinamika modernigo, ĉu ĝi estas teknika, organiza, etika aŭ alia. Esperanto uzas novajn terminojn por iuj novaj aparatoj, funkcioj, sistemoj ktp., konforme al la bazaj lingvaj reguloj. Kio estos pli malfacila, sed esenca: estu ĝisdatigita kun la plej novaj programoj, armiloj, mediaj krizoj ktp. Ĉi tio estas la nura maniero esti perceptita kaj respektata konstrue de la socio entute. 3. Kion fari: Venki krizojn kaj akran perforton. Esperanto en si mem povas komuniki neŭtrale trans limoj. Similaj strukturoj permesis al nukleaj sciencistoj de la grupo Pugwash prepari armilimigojn por "politiko". Simile, Barenboim sukcesis harmonie unuigi muzikistojn de streĉaj areoj. Kun la "grandaj lingvomodeloj" (LLM) de AI (Artefarita Inteligenteco), oni povas senti tion, kio antaŭe nur diveneblas. Ekzemple, strukturante kaj pli-evoluigante kvalite novajn planlingvojn. Homaj taskoj en la areoj de kreado, reviziado, transformado kaj analizo de enhavo povas esti akcelitaj aŭ parte aŭtomatigitaj. AI povas malkovri kontraŭdirojn en nova programaro, ĉu laŭ planlingvo en sia logiko, kaj en kontraŭdiroj en subestaj leĝoj, aŭ en riskoj. Tiel ankaŭ AI povas klare montri la lingvajn avantaĝojn de Esperanto. Kio estas vaste diskutata pri AI, estas kiom baldaŭ ĉiu homo povos paroli kun ĉiuj aliaj en sia propra lingvo per tradukado per sia poŝtelefono. Eĉ homoj, kiuj ne konas Esperanton sed povas diveni la vortumon, povas rimarki, ke multaj frazoj, kiuj estis komplikaj en "natura" lingvo subite iĝas pli simplaj kaj kompreneblaj en Esperanto. Similaj celitaj ŝanĝoj ankaŭ estas tipaj por aliaj celoj. ChatGPT (Generative Pre-trained Transformer). Por uzantoj, modernaj lingvaj strukturoj devas esti desegnitaj por esti ĉiam pli larĝaj laŭ lingvotipologio kaj samtempe pli precizaj – kaj ĉefe pli rapidaj! Kompare kun estontaj uzantoj, estontaj programistoj eble pli rapide perceptos tion kiel "strukture naturan" pro sia altnivela konateco kun sia laboro, kaj ankaŭ sentas ĝin fonetike natura se ili bone parolas la planlingvon. Antaŭvidebla enkonduko de AE (Artefarita Emocio; KE: Künstliche Emotion) igos la opciojn pli kompleksaj, t.e. pliigos kaj kontroleblecon kaj interrompeblecon, precipe en krizoj kaj kiam perforto minacas. Ĉio ĉi devus, precipe ĉe la komenco, esti registrita lingve kaj helpita formi ĝin. Kun la "grandaj lingvomodeloj" (LLM) de AI (Artefarita Inteligenteco), ekzemple, oni povas senti tion, kio antaŭe nur diveneblas. Ekzemple, strukturante kaj pli-evoluigante kvalite novajn planlingvojn. Homaj taskoj en la areoj de kreado, reviziado, transformado kaj analizo de enhavo povas esti akcelitaj aŭ parte aŭtomatigitaj. AI povas malkovri kontraŭdirojn en nova programaro, ĉu laŭ planlingvo en sia logiko, en kontraŭdiroj en subestantaj leĝoj, aŭ en riskoj kaŭzitaj de lingvaj ambiguecoj kiuj povas konfuzi uzantojn. Por ni estas klare kaj simple: Malvarma milito kaj varma milito estas ĉieaj kie du popoloj estas promesitaj la saman teron. Kiu faras ion tian? Ĉi tiuj povas esti malsamaj dioj, ĝi povas esti la sama teritoria instinkto. Por L. L. Zamenhof tio estis tipa barbareco. La hodiaŭa mondo eble bezonas AI por detekti tiajn nekongruojn. Kvankam paco povus esti garantiita survoje, ĉu per aŭtentika religieco (malsame de kelkaj "pastroj") kaj normala internacia juro (male kiel kelkaj "advokatoj"). Ĉi tio devas esti kontrolita teknike kaj socipolitike, precipe en la kazo de planlingvoj, kiuj aŭtomate estas orientitaj al novaj aplikoj. Kio estas vaste diskutata pri AI, estas kiom baldaŭ ĉiu homo povos paroli kun ĉiuj aliaj en sia propra lingvo per tradukado per sia poŝtelefono. Eĉ homoj, kiuj ne konas Esperanton sed povas diveni la vortumon, povas rimarki, ke multaj frazoj, kiuj estis komplikaj en "natura" lingvo subite iĝas pli simplaj kaj kompreneblaj en Esperanto. Eble demandi: Nuntempe, ĉu kun aŭ sen Trump, Usono fariĝas rimarkeble malpli populara. Ĉinio esperis tion kaj fidis je Esperanto. Multaj malriĉaj landoj en la sudo de nia planedo havas kreskantan rankoron kontraŭ Usono. Precipe tiuj, kiuj suferas pro klimataj krizoj kaj kulpigas kapitalismon. Ili ankaŭ povus ŝanĝi al videble neŭtrala lingvo kiel Esperanto. Ni nun engaĝiĝo kiel L. L. Zamenhof! Por la fono de ĉi tiuj konsideroj, vidu 6/2024 pri mondrigardo: https://esperanto.berlin/de/weltanschauung/, kun 5 paĝoj de Philipp Sonntag: "Defioj por la identeco kaj evoluo de Esperanto sur la fono de nunaj krizoj"; kaj ankaŭ tie 17 paĝoj en la germana: “Herausforderungen für Identität und Entwicklung von Esperanto vor dem Hintergrund aktueller Krisen". Krom tio por pliaj postuloj vidu en la germana (2024): http://www.netzwerk-zukunft.de/index.php/veranstaltungen-publikationen.html - kun: „Umgang mit Erbitterung“, do "Trakti amareco" - en la signifo de la diplomatia „mond-hejma politiko“ de Carl Friedrich von Weizsäcker - kaj kun ĝi la etika sinteno: - "Welt-Innerlichkeits-Politik", "Monda interna politiko"; - kaj praktika aplikaĵo: „Faire Zukunft trotz Tiefpunkt bei den Vertrauens-Bildenden Maßnahmen (VBM)“, do “Justa estonteco malgraŭ malalta punkto en Konfido-Konstruaj Rimedoj" Aŭtoro Philipp Sonntag, naskita en Halle/Saale 1938, studis fizikon kaj politikan sciencon en Munkeno. Profesie li ekzamenis kaj eskaladojn al krizoj kaj militoj, kaj ankaŭ la kulturon de rememoro de damaĝoj. Estrarano de Esperanto-Ligo Berlin-Brandenburg e. V. (ELBB). Vidu: www.philipp-sonntag.de kaj https://eo.wikipedia.org/wiki/Philipp_Sonntag Universität Viadrina und Esperanto Vor einem guten Jahr ist in der Frankfurter Rundschau ein Interview zu Sprachen mit zwei Kulturlinguistinnen der Uni Viadrina, Frankfurt/Oder, erschienen, Prof. Dr. Britta Schneider und May Rostom (20. 2. 2023, https://archive.is/X2097, und https://archive.is/or2YM; jetzt nicht mehr auf der Seite der Viadrina). Zu Esperanto, das nur am Rande Thema war, waren im Interview Aussagen zu lesen, die — sagen wir es vorsichtig — nicht so recht mit der Wirklichkeit der Esperanto-Sprachgemeinschaft in Einklang zu bringen sind. Anders als im Interview erwähnt ist Esperanto sehr wohl „mit einer Praxis verbunden“. Wenn man das weiß und sich mit dieser Praxis ein wenig auseinander setzt, dann wird einem auch klar, wie lebendig Esperanto ist. Esperanto funktioniert! Es ist dann auch klar zu sehen, dass Esperanto sehr wohl „funktioniert“. (Vgl. Antoine Meillet, 1918: „Toute discussion théorique est vaine: l’espéranto a fonctionné.”) Zum einen in dem Sinne, dass man sich sehr schön auf Esperanto unterhalten kann, Bücher lesen und vieles mehr. Man erreicht auch — wie von Zamenhof beabsichtigt — mit einem bestimmten Zeitaufwand ein deutlich höheres Sprachniveau, als das etwa in Englisch oder anderen nationalen und ethnischen Sprachen möglich ist. (Das muss man einfach mal ausprobieren, um es so richtig nachvollziehen zu können. Ich habe Italienisch und Esperanto parallel gelernt — etwa 25 Stunden Esperanto und ungefähr 80 Stunden Italienisch im ersten Semester, das ergab in etwa dasselbe Niveau. Danach wurde ich in Esperanto deutlich besser als in Italienisch, insbesondere beim Sprechen und Schreiben.) Esperanto funktioniert auch in dem Sinne, dass die Anwendung des Esperanto sich stetig neue Bereiche erschließt und dass es auf der Welt mehr und mehr gewürdigt wird: Als Kulturerbe in Polen anerkannt (2014), Kulturgut in Kroatien (2019); Dutzende von internationalen Austausch-Projekten mit Esperanto wurden schon von der EU gefördert; ChatGPT spricht Esperanto (ebenso wie andere KI-Roboter); Google Translate und ein Dutzend weiterer Übersetzungssysteme bieten Esperanto an; China veröffentlicht seit 2001 fast täglich Nachrichten in Esperanto (auf esperanto.china.org.cn); es gibt ein paar tausend Esperanto-Muttersprachler/innen; das Esperanto-PEN-Zentrum ist seit 1993 Mitglied in PEN, dem Weltverband der Schriftsteller; die Esperanto-Wikipedia hat jetzt mehr als 350.000 Artikel; Esperanto-Sprecher/innen gibt es in mehr als 120 Ländern weltweit; 2024 wird der erste Esperanto-Weltkongress in Afrika stattfinden, in Arusha, Tanzania und vieles mehr. Jedenfalls, da gibt es wohl keinen Zweifel: Esperanto ist heute auf der Welt deutlich weiter, als es Englisch, Französisch oder Latein 137 Jahre nach ihrer Entstehung waren. Natürlich hat Esperanto das Englische noch nicht überholt. Das ist einerseits eine recht große Aufgabe (1887 hatte Englisch etwa 100 Millionen Sprecher/innen, Esperanto etwa fünf; heute ist das Verhältnis etwa 1000:1). Andererseits trifft die noch eher bescheidene Größe der Esperanto-Sprachgemeinschaft die meisten Esperantosprecher/innen nicht wirklich hart: Schließlich hat Esperanto schon heute eine so große Anzahl an Sprecher/innen, dass man tausend nette Dinge mit Esperanto machen kann. Esperanto bei Duolingo Es gebe, konnte man in dem Interview weiter lesen, „keine prestigeträchtige Esperanto-Gemeinschaft, zu der viele Menschen gehören wollen“. Das hängt von der Definition des Wortes „viele“ ab. Bei Duolingo haben seit 2015 etwa 4 Millionen Menschen einen Esperanto-Sprachkurs angefangen; ein paar Prozent von denen haben ihn auch bis zum Ende durchgehalten und sind dann in der Esperanto-Sprachgemeinschaft angekommen. Zumindest dafür ist unsere Sprachgemeinschaft prestigeträchtig genug. Ansonsten ist es nun mal so, dass neue Dinge zu Beginn ihres Daseins oft ein nur geringes Prestige haben. Ich erinnere mich z. B. noch gut an das verbreitete Lachen über Handy-Nutzer, als es davon nur ein paar gab. Die Nutzung von Sonnenenergie war vor 30 Jahren auch nicht sehr populär. Das Leben von Sprachen verläuft im Übrigen etwas gemächlicher als das von technischen Geräten: Das Englische hat etwa anderthalb Jahrtausende gebraucht, bis es führende internationale Sprache wurde. Aber auch die Technik ist oft älter bzw. in der allgemeinen Einführung langsamer, als man so denkt: Das erste mobile Telefonieren im Alltagsbetrieb gab es auf der Bahnstrecke Hamburg-Berlin seit dem 7. Januar 1926. Wenig Englisch-Sprecher in China Es ist vielleicht richtig, wie im Interview gesagt wurde, dass die Mehrheit der Menschen zu denjenigen gehören wollen, die Englisch sprechen. Allerdings: Vielen gelingt das nicht. Es wird davon ausgegangen, dass in China etwa 300 bis 400 oder sogar 650 Millionen Menschen Englisch gelernt haben oder lernen; nehmen wir etwa 30 % der Bevölkerung an. In einem Bericht des British Council (2023) ist eine Schätzung zu lesen, nach der sich nur etwa 1 % der Festland-Chinesen auf Englisch unterhalten können („can converse in English“; The Future of English: Global Perspectives. 2023, S. 165. Im Einklang mit: Rining Wei und Jinzhi Su. The Statistics of English in China, 2015, S. 11-12; Selbsteinschätzung, „able to“ „converse quite fluently“). Schade, viel Aufwand, eher geringer Erfolg. Indien und China — etwa 10 bis 20 % Englisch-Sprecher Die Volkszählung in Indien hat für 2011 ermittelt, dass etwa 10,6 % Englisch als Erst-, Zweit- oder Drittsprache sprechen; 2001 waren es noch etwa 12,2 %; Hindi ist demgegenüber in dieser Zeit von 53,6 % auf 57,1 % angestiegen. (Manche Enthusiasten des Englischen gehen für Indien von einem Drittel „Englischsprecher“ aus — das bezieht sich aber wohl auf den Änteil der Angestellten, die imstande sind, englische Texte zu lesen; schreiben können englische Texte nur etwa ein Sechstel der Angestellten, berichtet David Graddol, English Next India, 2010, S. 66-67; viele Inder sind allerdings keine Angestellten.) Für das hochindustrialisierte Japan werden meist etwa 15 % Englischsprecher angegeben (manchmal auch 20 % oder mehr). Dort und in China werden an so mancher Uni die Englisch-Anforderungen mittlerweile wieder verringert. Die Hälfte der EU-Bürger/innen spricht nicht Englisch In der EU ist Englisch weiter verbreitet; schließlich sind die EU-Sprachen dem Englischen sprachlich vergleichsweise nah: Das Eurobarometer Spezial 540, Mai 2024 (Befragung Ende 2023. Die Europäer und ihre Sprachen) berichtet von 47 % der EU-Bürger/innen, die angeben, sich auf Englisch (als Fremdsprache) unterhalten zu können (S. 7; für 2 % ist es Muttersprache, S. 10). Die Kenntnisse sind sehr ungleichmäßig verteilt: In den Niederlanden, Schweden und Dänemark liegt der Anteil bei 87 bis 93 %, in Rumänien, Polen und Bulgarien bei 25 bis 29 % (S. 19). Bei der Befragung im Frühjahr 2012 waren es insgesamt nur 42 % (ohne Großbritannien); ein Fortschritt von 5 % in 11,5 Jahren. \Wenn es mit dieser Geschwindigkeit weiter geht, dann sind wir in 10 Jahren bei 52 %, in 20 Jahren bei 57 % und in 30 Jahren, 2054, bei 62 % — und dann sind weiterhin 38 % der EU-Bevölkerung von direkten Gesprächen auf Englisch ausgeschlossen. Im Übrigen strebt die EU seit 2002, Barcelona, an, dass jede/r EU-Schüler/in zwei Fremdsprachen lernen soll; beim Beherrschen von zwei Fremdsprachen sind wir jetzt bei 28 %, +1 % gegenüber 2012 (S. 7). Ethnische Sprachen wie Englisch sind schwer zu erlernen. Englisch für Personen mit geringer Bildung kaum erreichbar Man weiß aus Untersuchungen, dass unter den Personen mit geringerer Bildung mehr Nicht-Englisch-Sprecher/innen vertreten sind. Ebenso weiß man, dass Personen mit geringerer Bildung häufiger Parteien wählen, die von den anderen nicht sehr wertgeschätzt werden, und dass eine gewisse EU-Ablehnung dort verbreitet ist. Man weiß auch, dass Ausländerfeindlichkeit besonders in solchen Gebieten zu finden ist, in denen es gar nicht so viele Ausländer gibt. Wenn man das alles zusammen nimmt, dann kann man vielleicht vermuten, dass geringere Bildung mit geringeren Englisch-Kenntnissen und im Schnitt mit größerer EU-Ablehnung einher geht — und dass vielleicht ein Grund darin zu sehen ist, dass man mit unzureichenden Sprachkenntnissen Europa nicht so schön erfahren kann, weil man sich mit Europäer/innen aus anderen Ländern nicht einfach so locker unterhalten kann. (In Polen sprechen 67 % der Bevölkerung keine Fremdsprache und in Ungarn 62 %; nach Eurobarometer Spezial 540, S. 14.) Das würde dafür sprechen, den Personen mit geringerer Bildung Esperanto anzubieten, weil man nun mal nicht daran vorbei sehen kann, dass es so manchen gibt, für den das Englische einfach zu schwer ist. Ich habe zumindest zwei Esperantosprecher kennengelernt, die offen zugaben, dass sie mit Englisch nicht zu Rande gekommen sind, dass sie dann Esperanto gelernt haben und dass sie dann mit Esperanto sehr nette Stunden in internationaler Runde erlebt haben. Es wäre nach meinem Verständnis ein Akt der Menschenfreundlichkeit und der Barmherzigkeit gegenüber diesen weniger gebildeten Personen, wenn der Kampf der Antiesperantisten und Antiesperantistinnen gegen Esperanto allmählich ein Ende finden könnte und die Verbreitung von unzutreffenden Informationen auch, und wenn man Esperanto in den Schulen auf freiwilliger Basis anbieten würde — damit auch diese Menschen Zugang zu Menschen in anderen Ländern und mit anderen Muttersprachen finden können. (Zu Beginn werden das nur wenige wahrnehmen, vielleicht 2 %, aber man muss einfach anfangen, zumindest mit einer Schulstunde über Esperanto für alle Schüler/innen, damit sie wenigstens wissen, was es ist. Im Grundstudium der Sprachwissenschaft sollten es zumimndest zwei Stunden über Esperanto und seine Sprachpraxis sein.) Die EU braucht den direkten Kontakt der Bürger/innen untereinander Ergänzend würde es wohl Europa wirklich gut tun, wenn ein noch größerer Anteil der Bevölkerung direkten Zugang zu internationaler Kommunikation hätte — und damit vielleicht auch das Projekt EU etwas mehr kennen und schätzen lernen könnte. Dann würden mittelfristig auch nicht nur die Eliten über ausreichende Fremdsprachenkenntnisse verfügen, um politische Debatten zu verfolgen und an ihnen teilnehmen zu können (denn Englisch sprechen und an einer Debatte teilnehmen, das sind nun mal zwei Paar Schuhe). Mit Esperanto wäre das für weit mehr Menschen offen. Englisch in der Wissenschaft — oft nur mit Problemen Ansonsten gibt es das Problem vieler Wissenschaftlerinnen und Wissenschaftler weltweit, die nicht Anglistik, sondern vielleicht Biologie studiert haben und für die das Veröffentlichen und Vortragen auf Englisch eine riesige Hürde ist. Seit den 1950er Jahren wird Englisch auf der Welt mit Engagement verbreitet — im Jahr 2023 hat eine Untersuchung zum Sprachproblem in der Wissenschaft Eingang in viele Medien gefunden (Tatsuya Amano u. a. The manifold costs of being a non-native English speaker in science. 2023). War nicht seit Ewigkeiten klar, dass Englisch eine Sprache der Diskriminierung ist? Wir sehen: Auch das Englische ist keine eierlegende Wollmilchsau, es kann nicht alles. Man kann viele wissenschaftliche Artikel auf Englisch lesen — und viele andere in anderen Sprachen nicht. Man kann hoffen, dass einem die englischsprachigen Artikel die Welt näherbringen — aber man muss damit leben, dass sie nach diversen Studien zu etwa 80 % von Englisch-Muttersprachlern geschrieben werden. Man kann mit etwa 20 % der Weltbevölkerung auf Englisch sprechen — aber mit 80 % nicht. Man kann englischsprachige Bücher lesen — aber man sollte sich klar machen, dass die Autor/innen dieser Bücher zu vermutlich mehr als 90 % Englisch-Muttersprachler/innen sind und damit nicht besonders in der Lage, die Gedanken und Gefühle der Menschen mit anderen Muttersprachen zu übermitteln. Die Originalliteratur der internationalen Sprache Esperanto ist demgegenüber weit internationaler — die Esperanto-Autor/innen haben Dutzende von Muttersprachen und entstammen entsprechend vielen Kulturen. So etwas geht im Englischen praktisch nicht — dafür ist es einfach viel zu schwer. Englisch und Esperanto! Manchmal kann man von einer Alternative ‚Englisch oder Esperanto‘ lesen. Das ist wirklichkeitsfremd. “Englisch und Esperanto” ist weit sinnvoller — Englisch da, wo man es braucht und wo die Personen es in vernünftiger Zeit schaffen, die Sprache zu erlernen. Esperanto dann, wenn man ein etwas höheres Sprachniveau in einer Fremdsprache erreichen können möchte, und dann, wenn die Erreichung auch nur eines Basisniveaus in Englisch nicht erreichbar ist. Dafür müsste man eigentlich kaum werben — die Information über Fakten und Argumente sowie die Vermeidung von Falschinformation würden jedenfalls einen großen Schritt nach vorne erlauben. Sicher ist es schön, darüber zu jubeln, wieviele Menschen Englisch sprechen und dass das Englische doch große Fortschritte macht. Das ändert an drei Problemen aber gar nichts: Die weniger Gebildeten können in vielen Fällen Englisch nicht oder nur kaum. Viele Hochgebildete können zwar Englisch, aber nicht ausreichend, um darin Artikel zu schreiben oder vernünftige Vorträge zu halten. Die englischsprachigen Bücher und wissenschaftlichen Texte werden vor allem von Englisch-Muttersprachlern geschrieben und spiegeln in starkem Maße deren Kultur wieder. Außer einer zunehmenden ergänzenden Verwendung des Esperanto ist für diese drei Probleme und damit für eine bessere internationale Kommunikation keine Lösung in Sicht. Lu Wunsch-Rolshoven Perspektiven für die Zukunft der Esperanto-Bewegung in Deutschland Das Tagesgeschäft und die wiederkehrenden Veranstaltungen haben wir, wie ich meine, recht gut im Griff, worauf wir ziemlich stolz sein können. Jedoch erscheint es mir notwendig, etwas weiter in die Zukunft zu blicken als nur auf den nächsten oder übernächsten Kongress. Auch wenn die Mitgliederzahl zuletzt stagniert, also nicht weiter zurückgeht, müssen wir angesichts der Altersstruktur unseres Vereins mittelfristig doch mit einem weiteren Rückgang rechnen. Im Vergleich mit vielen anderen Vereinen, Parteien oder gar Kirchen stehen wir nicht schlecht da; aber sollten wir uns darauf ausruhen, den allmählichen Niedergang verwalten und am Ende unserem Aussterben zuzusehen? Ich meine, nein. Deshalb möchte ich hier einen strategischen Plan skizzieren. Unser Hauptproblem ist aktuell nicht das Geld, obgleich wir mit unserem Budget keine großen Sprünge machen können. Das hauptsächliche Problem liegt meines Erachtens darin, dass es zunehmend schwieriger wird, Personen zu finden, die bereit und in der Lage sind, gewisse Funktionen im Verein zu erfüllen. Für die Führung eines großen Vereins ist nämlich Idealismus allein nicht ausreichend. Es sind auch kaufmännische und juristische Grundkenntnisse erforderlich. Daher muss der Verein attraktiv sein, und zwar sowohl für „einfache“ Mitglieder als auch für Personen, die bereit sind, sich an der Leitung zu beteiligen, sei es als Vorstandsmitglied, Beauftragter oder was auch immer. Wie sollten wir also uns also die Entwicklung in den nächsten zehn bis zwanzig Jahren vorstellen? Ich versuche, mich der Frage von zwei Seiten zu nähern. Zunächst folgendes: Im letzten Jahr haben wir durch eine Erbschaft etwa 34.000 € erhalten. Ich rechne damit, dass uns in den nächsten Jahren weitere, auch noch größere Erbschaften und Vermächtnisse zufließen werden. Natürlich, das liegt in der Natur der Sache, können wir weder Höhe noch Zeitpunkt solcher Zuflüsse kennen. Aber wir müssen darauf vorbereitet sein und dürfen nicht erst anfangen zu diskutieren, was wir mit dem Geld machen, wenn es soweit ist, zumal ein gut ausgearbeiteter Plan weitere Spender und künftige Erblasser motivieren wird, sich finanziell zu beteiligen. Eine Verwendung solcher Gelder für Werbeaktionen, wie beispielsweise Anzeigen in Zeitungen, hat, wie wir bereits mehrfach erfahren haben, nichts gebracht. Hingegen benötigen alle erfolgversprechenden Maßnahmen eine materielle und logistische Basis, die gleichzeitig repräsentativ genug ist, um nicht nur Esperantisten, sondern vor allem auch Außenstehende zu beeindrucken. Das Haus, das UEA über Jahrzehnte in Rotterdam betrieben hat, war im Prinzip der richtige Ansatz; nur befand es sich in der falschen Stadt und konnte zuletzt aufgrund der hohen Betriebs- und Reparaturkosten nicht mehr gehalten werden, außerdem waren über lange Zeit die Personalkosten dort viel zu hoch. Auf der anderen Seite müssen wir berücksichtigen, dass unser geistiges Zentrum in Herzberg liegt. Herzberg ist für uns viel bedeutender, als es Rotterdam für UEA jemals war. Gewiss, wir unterhalten die Geschäftsstelle in Berlin, und auch die Bibliothek in Aalen hat große Bedeutung, aber was in Jahrzehnten in Herzberg unter der Führung von Peter Zilvar und Zsófia Kóródy aufgebaut worden ist, ist eine große Errungenschaft, die nicht verloren gehen darf. Man erinnere sich, dass bereits mehrfach bedeutende Ansätze nach dem Tod ihrer Schöpfer über kurz oder lang eingegangen sind. Ich nenne nur das Esperanto-Centro in Paderborn oder das Becker-Meisberger-Institut in Blieskastel. Diese Fehler wollen wir nicht wiederholen. In beiden Fällen hing das jeweilige Projekt im Grunde an einer Person. Das muss vermieden werden, denn jeder Mensch ist sterblich und braucht eines Tages einen Nachfolger. Unsere Sache muss aber unabhängig von einzelnen Personen sein. In Blieskastel lag das Problem auch darin, dass eine Immobilie vererbt wurde, die zwar leidlich für ihren Zweck geeignet war, aber es fehlten die Mittel zum Unterhalt – solche wurden nämlich nicht mit vererbt. Eine eigene Immobilie ist von großem Vorteil, weil wir dadurch unabhängig von einzelnen Personen sind und auch unabhängig von der Stadtverwaltung oder anderen öffentlichen Institutionen. Nur müssen wir die bereits gemachten Fehler vermeiden. Ich halte es daher für unbedingt notwendig, dass der DEB e. V., sobald die Mittel dafür vorhanden sind, als materielle Basis eine geeignete Immobilie in Herzberg erwirbt, und bin bereit, mich dafür einzusetzen. Wir brauchen also ein Objekt, das folgendes bietet: Eine zentrale Lage (Sieber oder andere Ortsteile kommen nicht in Betracht); Raum für ein repräsentatives Büro; Raum für eine große, repräsentative Bibliothek; Seminarräume, vielleicht ein Gästezimmer; aber ganz sicher drei bis vier Wohnungen, die vermietet werden, um mit der eingehenden Miete den Unterhalt des ganzen Objekts zu finanzieren. Dieser Aufwand darf nicht unterschätzt werden. Fachleute rechnen damit, dass langfristig die Hälfte der Kaltmiete, die ein Objekt erzielen kann, für Abschreibung und Reparaturen aufgewendet werden muss. Dazu kommen die Betriebskosten. Das Märchen vom reichen Vermieter ist wirklich nur ein Märchen. Viele Amateurvermieter machen nämlich den Fehler, jahrelang nichts zu renovieren und zu modernisieren, weil sie „von der Miete leben“, und wundern sich, wenn ihre Immobilie nach einiger Zeit baufällig und nichts mehr wert ist. Also brauchen wir, um unser Objekt zu finanzieren, darin drei bis vier Mietwohnungen. Die werden übrigens nicht an Esperantisten vermietet, sondern an solvente Mieter. Es ist völlig egal, ob diese Mieter Esperanto sprechen oder auch nur gut finden: Sie sollen durch ihre Miete den Unterhalt unseres Hauses finanzieren. Ich gebe zu bedenken, dass der Traum von einem „Esperanto-Haus“ ja nun auch schon einmal andernorts gescheitert ist; ein weiteres Beispiel dafür, wie leicht es geschehen kann, dass Idealismus ohne Fachkenntnisse im Desaster enden kann. Ich wiederhole mich: Ohne kaufmännische Fachkenntnisse geht es einfach nicht. Nun werden manche einwenden, es reiche doch ein virtuelles Büro oder dergleichen, doch das überzeugt nicht: Noch immer wollen die Menschen etwas Reales sehen, Bücher in die Hand nehmen usw. Daher gibt es ja das ICH in Herzberg. Aber das Haus in der Grubenhagenstraße ist auf Dauer zu klein, und es gehört uns nicht. Es ist selbstverständlich, dass jenes Objekt, welches mir vorschwebt, auch modern und zeitgemäß ausgestattet werden muss und nicht etwa mit Möbeln aus dem Gebrauchtmöbelmarkt vollgestopft wird. Es gibt übrigens die Stiftung Esperanto-Stadt Herzberg, in der ich der Vorsitzende des Kuratoriums bin, die zum Ziel hat, ein Haus für die Esperanto-Bewegung zu kaufen. Aber diese Stiftung wird, im Gegensatz zu uns, auf lange Sicht nicht die Mittel haben, ihr Ziel zu erreichen; außerdem haben wir im Grunde wenig Einfluss darauf, denn der Vorsitzende ist laut Satzung stets der Bürgermeister. Und was ist, wenn eines Tages ein Bürgermeister von Herzberg nichts mehr von Esperanto hält? Einen weiteren Einwand nehme ich ernster: Es muss eine Person geben, die sich um das Objekt kümmert. Aber: Solange ich da bin, bin ich bereit, diese Aufgabe zu übernehmen, auch falls ich eines Tages aus dem Vorstand ausscheiden sollte. Es dürfte allgemein bekannt sein, dass ich mich halbprofessionell mit Immobilienverwaltung beschäftige und unter anderem auch ein Objekt in Herzberg besitze, das ich aus der Ferne verwalte. Im Übrigen kann man diese Aufgabe auch sehr leicht einem Dienstleister übertragen. Ich plädiere auch dafür, dass wirklich der Verein sich engagiert, und nicht eine Privatperson, aus den bereits genannten Gründen. Und die Möglichkeit, dass eine Person eine Immobilie kauft und dann dem Verein vermietet oder verkauft, kommt nicht in Frage, denn das würde selbst bei größter Transparenz augenblicklich den Verdacht der Vorteilsnahme nach sich ziehen, was unbedingt vermieden werden muss. Tatsächlich habe ich über eine solche Konstruktion nachgedacht, doch schließe ich sie, eben aus diesem Grund, kategorisch aus. Sollte der Vorstand den Plan fassen, meinen Vorschlag eines Tages ins Werk zu setzen, wobei natürlich die Voraussetzung erfüllt sein müsste, dass das Geld vorhanden ist, sähe der Ablauf so aus: Die Mitgliederversammlung ermächtigt den Vorstand; danach entscheidet der geschäftsführende Vorstand über einen eventuellen Kauf. Umgekehrt geht es nicht, weil die Prozesse im Verein viel zu lange dauern, der Markt aber schnell ist. Bevor die Mitgliederversammlung diskutiert und entschieden hätte, wäre ein gutes Objekt längst weg. Ich lege aber Wert darauf (und es wäre wahrscheinlich auch juristisch notwendig), dass die Mitgliederversammlung den Plan im Voraus billigt, wenn es so weit ist. Wir haben nun genug Zeit, um uns in Ruhe über meinen Vorschlag Gedanken zu machen. Ich beobachte den Markt in Herzberg seit langem und bin sicher, dass sich ein geeignetes Objekt finden könnte. Ich bin auch überzeugt, dass wir auf diese Weise Leute anziehen können, die zur Mitarbeit dort bereit sind und unsere Sache einen Aufschwung nehmen würde. Sollten aber Ängstlichkeit und Kleingeisterei obsiegen, sehe ich langfristig schwarz für uns. Dann wird sich alles, was wir in Herzberg erreicht haben, über kurz oder lang in Luft auflösen und in die Liste unserer gescheiterten Ansätze einreihen: Paderborn, Blieskastel, Einbecker Straße. Das will ich nicht ein weiteres Mal erleben. Ich rufe also zur Diskussion auf. Schicken Sie Ihre Ideen, Anmerkungen usw. an die Redaktion. Natürlich sind auch Spenden, Vermächtnisse etc. willkommen. Andreas Emmerich 24: Kalendaro 10. februaro ĝis aŭtuno 2024 en Herzberg, Germanio Ekspozicio: Otto Dix en la Unua Mondmilito „Mi tre forte esperas, ke baldaŭ estos paco.“ En kunlaboro kun la Otto-Dix Muzeo de la urbo Gera. 8. - 15. septembro 2024 en Celje, Slovenio 75-a Kongreso de Internacia Katolika Unuiĝo Esperantista (IKUE) Informoj ĉe: https://mallonge.net/IKUE24 20. - 22. septembro 2024 en Hasselt, Belgio Beneluksa Kongreso 2024 Informoj ĉe: https://olijslagers.info/LEA/ 18. - 20. oktobro 2024 en Hamm, Germanio REVELO-Sprachkurs im Schloss Oberwerries, Hamm Rückfragen an Andreas  andreas.diemel@esperanto.de(link sends e-mail)  oder 0800 3363636 5114 (innerhalb von Deutschland kostenlos). Anmeldung: www.esperanto.de/revelo 20. - 25. oktobro 2024 en Arnsberg, Germanio 12a Esperantista Migrado Aŭtuna (EMA 2024) Informoj ĉe: https://www.esperanto.de/eo/enhavo/sperti/esperanto-aran%C4%9Doj-en-germanio 7. - 10. novembro 2024 en Žilina, Slovakio Konferenco pri Aplikoj de Esperanto en Scienco kaj Tekniko (KAEST) Informoj ĉe: https://kaest.ikso.net/2024/ 8. - 10. novembro 2024 en Homburg, Germanio 73a Kultura Semajnfino de la Sarlanda Esperanto-Ligo Informoj ĉe: https://esperanto-saarland.info/veranstaltungskalender/ 14. - 17. novembro en Pisa, Italio ZAT 2024 / Internacia Seminario de Itala Esperanto-Instituto Informoj ĉe:info@30oredoro.it 27. decembro 2024 – 2. januaro 2025 en Bernardfagne, Belgio Junulara Esperanto-Semajno (JES) Informoj ĉe: https://verdajskoltoj.net/es/jes-24-25/ 28. decembro 2024 – 3. januaro 2025 en Bielefeld, Germanio LUMINESK', la silvestra renkontiĝo de la Germana Esperanto-Asocio Informoj ĉe: https://www.esperanto.de/de/luminesk 25-30: GEJ-Gazeto – revueto de Germana Esperanto-Junularo Enkonduke Karaj legantoj de GEJ-Gazeto, ĉu vi jam spektis la serion Esperanto Senlime? Ĝi estas esperantlingva realecserio televida, malgrandbuĝeta, realigita per eŭropa subvencia mono, nun spektebla en Jutubo. Se vi ankoraŭ ne aŭdis pri ĝi, bonvolu ĝisdatiĝi. Por fari tion, vi povas ekzemple tuj legi la artikolon de Stefan Grotz, kiu sekvas. En ĝi, Stefan klarigas al vi la bazan koncepton de la serio. Interesa fakto estas, ke unu el la redakcianoj de GEJ-Gazeto, Michael Vrazitulis, mem partoprenis en tiu realecserio! Mi (Michael) kundividas ĉi tie miajn impresojn pri tiu sperto, kiu ĉefe temis pri multe vojaĝi kaj fari stultaĵojn, en formo de mia tiama taglibro, kies unua parto vi povas legi en ĉi tiu eldono. Oni ne forgesu tamen, ke dum vojaĝado oni ankaŭ povas vole-nevole krei multe de rubaĵoj. Teme pri rubaĵoj en urbaj stratoj, alia redakciano, Paula Weil, priskribas en sia artikolo ĉi tie, kiel ŝi kreas arton per LEGO-figuroj kaj stratrubo, por tiel atentigi pri mondaj problemoj de daŭripoveco. Plue en la gazeto, la franca volontulino Gabrielle Guillemot raportas pri ĵus okazinta festo ĉe la Esperanto-Stacio Halbe, kiu kunigis kaj esperantistojn kaj lokanojn. Se vi estas junulo kaj mem ne volas maltrafi pli da festoj kaj amuzaj renkontiĝoj, bonvolu legi la etan resumon preparitan, kiu sekvas poste, pri junularaj eventoj en Germanio (kaj Belgio), kiuj okazos dum la venonta periodo de aŭtuno kaj vintro. Kiel ĉiam, agrablan legadon! [Aŭtornomo] Michael Vrazitulis kaj Paula Weil, por redakcio de GEJ-Gazeto Esperanto Senlime – nova vojaĝa serio furoras en Jutubo „Ĉu vi iam vidis reklamon de freneza televidprogramo kaj pensis: ho ve, mi ŝatus, ke ni havu tion en Esperantujo? Bone. Jen via revo realigita: En la nova reta videoserio ‚Esperanto Senlime‘ 17 junuloj konkuras dum 10 tagoj vojaĝante tra 4 landoj de Eŭropo, plenigante la plej frenezajn, stultajn kaj amuzajn defiojn.“ En la somero 2023 grupo de Esperantistoj vojaĝis el Roterdamo al Barcelono. Ili kunportis kameraojn, Interrail-biletojn kaj kakton kiu nomiĝas Benedikto. La celo: krei la unuan realec-televidan serion en Esperanto, similan al la usona serio „The amazing race“. La serio Esperanto Senlime nun estas spektebla en la jutuba kanalo de TEJO. En ĝi oni malkovras la aventurojn de junuloj, kiuj konkuras alfrontante defiojn por gajni poentojn, dum 3 organizantoj zorgas, ke neniu perdiĝas. Sed la 16 epizodoj de la serio ne estas kopio de fama serio. Anstataŭe, la muntisto Benĝi, kiu ankaŭ registris la fonan voĉon de la serio, sukcesis krei tute propran stilon kaj humuron. La lingvo de la partoprenantoj ne ĉiam perfektas, kaj kelkaj partoprenantoj estas komencantoj. Tamen por mi, la serio bone montras la aŭtentikan etoson de reala Esperantujo, precipe ĉar ili ĉiuj ricevis la subtenon de pluraj lokaj Esperantistoj dum la vojaĝo kaj vizitis lokojn kiel la Centra Oficejo de UEA/TEJO en Roterdamo. Samtempe kelkaj interagoj dum la serio estas en aliaj lingvoj, kiam ili petveturas aŭ interagas kun fremduloj dum defioj. Ne temas pri serio por puristoj. Ĝi simple estas amuza serio, kiu ridigos vin ofte, kaj kelkfoje ĝi eble eĉ plorigos vin. La projekto nur estis realizebla dank’ al mona subteno de la Eŭropa Unio. Kaj estas bona novaĵo: TEJO jam ricevis monon por dua sezono. Ĉi-somere la partoprenantoj de la dua sezono vojaĝos el Berlino al Vilno en Litovio kaj espereble filmos eĉ pli bonkvalitan duan sezonon kun ĉiuj spertoj de la unua serio. [Aŭtornomo] Stefan Grotz Taglibro de vojaĝkonkursinto Unu el la partoprenintoj de la vojaĝkonkurso kaj televidserio „Esperanto Senlime“, kiun Stefan priskribas en sia ĵusa artikolo, fakte estis mi, Michael! Kune kun 16 pliaj Esperantaj junuloj, mi devis vojaĝi dum dek tagoj tra Eŭropo kaj plenumi diversajn defiojn, dum kiuj ni filmis nin. Ni estis dividitaj je 8 diversaj teamoj, kaj per la plenumitaj defioj kolektadis poentojn kaj tiel konkursis unuj kontraŭ la aliaj. Mia teamo estis la sola triopo (la ceteraj ĉiuj estis duopoj), kaj ni nomiĝis „La Bierknaboj“. Ĉio ĉi okazis dum somero de la pasinta jaro 2023, kelkajn tagojn antaŭ la komenco de la Internacia Junulara Kongreso (IJK) en Lignano Sabbiadoro, Italio, kiun pluraj el ni vojaĝkonkursintoj tuj poste ĉeestis. La vojaĝkonkurso estis vere amuza kaj unika sperto. Nun, ke regule aperas ĝiaj filmetoj (kvazaŭ televidseriaj epizodoj) en la YouTube-kanalo de TEJO, estas tre bele por mi esti memorigata pri tiu ĉi aventuro, spektante la filmetojn kaj dume ridante multe. Nepre mem spektu la epizodojn de Esperanto Senlime, ili vere estas tre distraj, ankaŭ danke al la mirinda laboro de nia elstara videomuntisto Benĝi! Por doni al vi iom pli personan raporton pri la sperto kaj la diversaj etapoj de la vojaĝo, kiu komenciĝis en Roterdamo kaj finiĝis en Barcelono, mi pripensis kundividi ĉi tie la enhavon de mia taglibro el tiu tempoperiodo. (Ĉar jes, tre oportune, mi regule skribas taglibron en Esperanto.) Kvankam mi foje tendencas skribi en la taglibro iom seke kaj stenografie (mi pensas), mi esperas, ke interesos vin tamen legi tiun ĉi personan raporton pri la vojaĝkonkurso de Esperanto Senlime. La raporto komenciĝas unu tagon antaŭ la komenco de la aventuro, la 23-an de julio 2023, ĵus kiam mi forlasas la domon de mia familio, kie mi estis vizitanta, por sekve veturi al ĉefstacidomo de Berlino kaj de tie preni noktan trajnon al Roterdamo … Dimanĉo, 23-a de julio 2023 Vespere, mi ekiras, ŝlosas la malplenan familian domon kaj direktiĝas al ĉefstacidomo. Noktan trajnon al Roterdamo mi prenas de tie. Ege hazarde, mi renkontas la polojn Adam, Rafaŭ kaj Adrian en la sama sesopa trajnĉambreto, kie mi rezervis lokon. Ni iom babilas kaj poste dormas. Alkoholema kaj ronkema brito mezaĝa kaj dikega iom maloptimumigas la sperton kaj eblon ripozi. Lundo, 24-a de julio 2023 Do mi alvenas en Roterdamo kune kun la poloj. Ni marŝas al Centra Oficejo (CO). Survoje mi prenas matenmanĝon. En CO, jam ĉiuj aliaj partoprenantoj kaj organizantoj ĉeestas. La ludo estas klarigata. Mi salutas multajn homojn. Sekve, mi iras duŝi min en Volontula Domo (VolDom). Tie ni poste tagmanĝas. Posttagmeze, la tuta afero vere komenciĝas. Okazas urboludo, kie la diversaj teamoj (interalie mia kun Lino kaj David kataluna: La Bierknaboj) devas plenumi multajn defiojn por kolekti poentojn. Dume ni bezonas filmi nin. Estas amuze, sed ankaŭ lacige. La detalojn eblos iam spekti en Jutubo. Ni kaj aliaj partoprenantoj poste iom umas surterase en VolDom kaj vespermanĝas. Pli tarde vespere, mi iras viziti CO-n denove kun David kaj Lino, kie ni tri poste tranoktos. La domo estas ege arkiveca. Ni iras bierumi ie triope, kie ni klarigas la studentasocian tradicion de la drinkludo „bierknabo“ al David. Mardo, 25-a de julio 2023 Estas vojaĝa tago de Esperanto Senlime. Lino, David kaj mi trajnas de Roterdamo al Sarlando tra Bruselo kaj Luksemburgo. Dume ni plenumas kelkajn el la defioj kaj filmas nin. Pluvetas iom. Ni kuniĝas kun aliaj teamoj en Trier kaj, fine en Merzig, prenas buson por atingi nian hazardan tranoktolokon Weiskirchen. Iam evidentiĝas, ke Jordi kaj Jaime akcidente vojaĝis al malĝusta Weiskirchen/Weißkirchen, apud Frankfurto, kaj ke Katoo kaj Adam sciis pri tio, sed trole ne avertis ilin. Vespere, ni Bierknaboj kaj la tri partoprenantaj poloj iras al restoracio por trinki bieron kaj parte ankaŭ vespermanĝi. Ree en la junulargastejo, post plia biero kaj duonfinludita kartludo, je meznokto ni ĉiuj festas surprize la naskiĝtagon de Yentl-Rose kaj Sofia. Merkredo, 26-a de julio 2023 La tutan tagon ni estas en kaj apud Weiskirchen. Okazas ia ennatura defiaro. Ni marŝas tra bestoparko, arbaro, plenumas taskojn, kaj intertempe ni plurfoje bierumas en gastejo. Miaj piedoj iom doloras en evidentiĝe iomete tro malgrandahj ŝuoj. Iam ni alvenas al tiel nomata Kneipp-ejo, kie oni povas bani piedojn kaj krurojn. La akvo ege fridas. Stulta defieto estas, ke ni devas kanti „Dek Bovinoj“ tie. Do tiel ni faras, suferetante. Ni remarŝas al la ejo en Weiskirchen sufiĉe longe. Ni vespermanĝas kune kun la aliaj. Pli malfrue, kiel eta grupo de ni Bierknaboj kaj ankaŭ Jordi, Jaime, poste ankaŭ Adam, Katoo, ni iras drinki en ŝiŝaejo hazarda (kaj ankaŭ ŝiŝaumi). Pasiginte kelkan tempon tie, ankaŭ kartludante iom, ni fine repromenas ejen. En la enireja halo, malmultaj el ni ankoraŭ umas dum iom da tempo. Okazas disputo inter Lino, unuflanke, kaj organizantoj Carlos kaj Aušrinė, aliflanke, pri la ioma hibriso de la organizantoj okazigi petveturadon (por la vojo de Dijon al Lyon) sen mem esti iam ajn petveturintaj. Ĵaŭdo, 27-a de julio 2023 Denove estas vojaĝa tago. Hodiaŭ ni trajnas ĝis Dijon. Intertempe dum la vojaĝo, ni Bierknaboj hazarde estas alparolataj de maljuna esperantistino, kiu sidas en sama trajno kiel ni kaj subaŭskultis nian Esperantan paroladon. Ŝi ĉeestis same la Germanan Esperanto-Kongreson en Braunschweig ĉi-jare, ŝi rakontas. Post gaja babilado, ni baldaŭ adiaŭas ŝin, ĉar ni devas eliri, kiam la trajno haltas en Saarbrücken. Ni restas tie iom da tempo, antaŭ la sekva ŝanĝo. Mi ege ĝojas havi iom da tempo tie por aĉeti aliajn ŝuojn en la aĉetocentro „Europagalerie“, ĉar tiuj aĉetitaj pasintsabate iom tro malgrandas evidentiĝe, kio iom dolorigis piedojn konstante dum lastaj tagoj. David, Lino kaj mi iras manĝi „Dibbelabbes“, sarlandan tradiciaĵon, en la restoracio „Die Kartoffel“. Lino tie ankaŭ skribas retpoŝton al Patricio, iom memee. Ni veturas al Forbach. De tie plue ni trajnas al Metz, Nancy, kaj fine ni sidas en trajno direktita al Dijon. Ankaŭ aliaj teamoj de la konkurso estas tie kun ni. Ni iom babilas kaj filmiĝas. Iom antaŭ Dijon, ni denove ŝanĝas trajnon por mallonga tempo, laŭ rekomendo de Severija. Ĉar fakte estas tiel, ke nia hotelo estas iom en la pugo de la mondo, ĉe la urborando de Dijon, do indas ne veturi ĝis la centro. En la lasta trajno, ni dancas kune la Bambon. Poste ni marŝas sub suna fruvespera ĉielo tri kilometrojn ĝis la menciita hotelo. La organizantoj, do Carlos, Aušrinė kaj Legolas, kune kun kelkaj partoprenantoj, jam atendas nin tie. La hotelo vere estas iom hazarda, ĉefe estas tie krom ni nur kamionŝoforistoj kiel gastoj. En la necesejoj malhaveblas sapo. Mi havas ĉambron kun David. Post iom da ripozo, ni vespermanĝas ekstere apud enirejo kun aliaj, poste ni tri prenas bierojn en apuda hotelo. Iam ni iras enlitiĝi. Morgaŭ ni devos petveturi al Lyon. Ni iom zorgas, kiom sukcesaj ni kiel tri iĉoj kune povos esti pri tio … Vendredo, 28-a de julio 2023 Estas la tago de petveturado. Mirakle, ni triope kaj iĉe sukcesas facile. Jam post nur tri minutoj da atendado pli-malpli, iu ĉarma geparo samaĝa kiel ni, vojaĝanta pro translokiĝo per du veturiloj (kamioneto kaj aŭto), kunprenas nin ĝis antaŭurbo de Lyon. Jordi kaj Jaime havas ege malpli da bonŝanco, kaj eĉ nur duope kaj starante je sama loko kiel ni iom poste devas atendi 4–5 horojn ĝis sukceso. Ni venas al la renkontiĝloko, iam fruposttagmeze, do al la placo apud la Muzeo Confluences. Organizantoj kaj du aliaj teamoj jam estas tie, alvenintaj, kaj bonvenigas nin. Ni estas tie dum iom da tempo kaj faras kelkajn stultajn defietojn, interalie krei homturon (kataluna tradicio), bani hararon en fontana akvo kaj anonci solene la finan venkon. Pli poste, ni iras al nia hotelo, kiu estas la ĝis nun plej luksa tranoktejo de la konkurso. Ĝi eĉ havas naĝejon! Estas tie ankaŭ la lokano Alekĉjo, kiu preparis la morgaŭan urboludon kaj loĝos same en la ĉambro de ni Bierknaboj kaj Legolas ĉi-nokte. Lasinte niajn aĵojn hotele, ni en mezgranda grupeto iras superbazaren por aĉeti manĝaĵojn kaj bierojn. Ni komencas iom amuziĝi en la hotelo, bierumante, organizante „Orangina-bubaĉon“ (kvazaŭ bierknabo-drinkludon, sed kun Orangina anstataŭ biero) inter du aliaj teamoj kaj ankaŭ saltante bombojn en la naĝejo hotela. Okazas iu hazarda diskutrondo pri daŭripovo tuj antaŭ komuna vespermanĝo. Post manĝo, ni pludrinkas kaj iam denove iras naĝejen. Amuz-sovaĝaj homturaj bataloj okazas enakve. Poste mia malantaŭa kolo iom doloras. Pli tarde, mi bierumas kun Alekĉjo, David, Yentl-Rose kaj Sofia en parko apud preĝejo. Lino iam alvokas, ĉar li bezonas la ĉambrokarton. Mi portas ĝin al li rapide kaj poste revenas al la bieruma loko ekstera. Ni restas tie dum eble preskaŭ horeto, poste revenas hotelen. Esplorado de stratrubo per LEGO-figuroj Ekde 2021 mi fotas en ĉiu julio LEGO-figurojn aranĝigitajn en stratrubo. Kelkfoje la LEGO-figuroj ludas kun la rubo laŭ la origine pripensita funkcio de la aĵoj, kelkfoje estas novkreitaj situacioj. Post foti mi forĵetas la stratrubon en rubujojn, kompreneble. Mia ideo kun ĝi: montri rubon en alia, iom ludema kaj artema kunteksto kaj dume akcentigi la problemon de tro da rubo en la medio kaj nia ekonomia sistemo. Inspiro por la agado estis la kampanjo „senplasta julio“. Tiu agadmonato, fondita de la senprofita organizo plasticfreejuly, ekzistas ekde kelkaj jaroj. La organizado venas origine el Aŭstralio, sed ankaŭ faras internacian laboron. La kampanjo provas atingi je pli da publika videbleco por nia grandega problemo de tro da (plasta) rubaĵo. En la centro staras ideoj por redukti unuvojan plastan rubaĵon en la ĉiutaga vivo de privataj personoj per neenpakitaj aĵoj, plurfojuzeblaj aĵoj ktp. Por atingi tion, la kampanjo ankaŭ provas krei la sociajn, politikajn kaj ekonomiajn antaŭkondiĉojn. Nun vi povas pensi, ho, kolekti, foti kaj redukti iom la rubon estas bela kaj bona. Ĝuste. SED: Rubo havas sistemon. Nia aktuala ekonomio vivas de forĵetado. Se ni volas reduktadon de rubo, ni devas trakti tiun problemon sisteme, en la radikoj. Ni bezonas regulojn, kiuj reduktas pakaĵojn, ebligas kaj truddevigas recikligadon, reduktas la jam ekzistantan rubon en la medio, plimultkostigas forĵetadon, kreas ekonomiajn cirklojn. Kial estas pli malmultkoste por entreprenoj detrui novvarojn ol ankoraŭ vendi ilin? Kial kostas karotoj en plasta sako pli malmulte ol karatoj sen plasta sako? Kial tiom multe da materialoj ne estas recikligeblaj? Kial ŝajne tute ne gravas por ni, kiel multe da rubo estas ĉie en nia mondo? Privataj decidoj en tiu sistemo ne eblas por ĉiu, pro mentalaj kaj/aŭ financaj kapabloj. Kelkaj homoj nepre bezonas unuvojajn produktojn. Tial, ĉi tio tute ne temas pri kondamni homojn, kiuj, pro iuj ajn kaŭzoj, uzas unuvojajn produktojn. Temas pri ni kiel socio, kiu devus reflekti la amasegon da rubo, kiun ni ĉiutage akceptas. Por tio, ni ĉefe bezonas pensŝanĝon en la politiko kaj la ekonomio. Simple daŭrigi nian forĵetsocion ne estas diskutebla pro la fakto, ke ni vivas sur finonta planedo. Resursoj por tiamaniera konsumo ne povas ekzisti daŭripove. Kaj ni ne devus forgesi esti mi ĉiun estulon, kun kiu ni dividas nian mondon. Jam estas pli da plasto ol fiŝoj en la maroj kaj plasteroj eĉ estas troveblaj ĉe la forforforejoj de la mondo. Tial ni dediĉiĝu sisteme al rubo. Ĉi tie, kun iom da arto kaj filozofiado pri la problemo. [Aŭtornomo] Paula Weil Festivalo ĉe la Esperanto-Stacio La unuan dimanĉon de junio ĉi-jare okazis tre speciala aranĝo ĉe la Esperanto-Stacio en Halbe: familia festivalo kun kulturo kaj amuzo, la Trajnstacia Festivalo „Zug um Zug“! Tiucele, per evento senpage enirebla por ĉiuj, la stacidomo malfermis sian pordon por bonvenigi ĉiujn urbanojn, kun evento invitanta infanojn kaj familiojn amuziĝi, lerni pli pri la riĉa historio de la stacidomo, malkovri la fascinan mondon de Esperanto, krom provi la stel-allogaĵon de la stacio, nome avangardajn ilojn por Virtuala Realeco (VR)! Multaj allogaĵoj, manĝbudoj kaj standoj homekipitaj fare de la lokuloj akompanis varian programon, plenigitan per spektakloj, ekspozicioj, muziko kaj korusoj, same kiel la maloftan malfermon de la Kaiserbahnhof kiel provizora kafejo kaj koncerto. Kulminaĵoj de la tago: Infana koruso de la Muziklernejo Wildau La infanoj de la koruso de la muziklernejo Wildau, en aĝo de 8 ĝis 13 jaroj, kantis belajn kantojn, kaj modernajn kaj tradiciajn, gvidate de sia instruisto post esti instruitaj dum la tuta lerneja jaro. La lernejo funkcias kiel ŝtata agnoskita neprofitcela institucio ekde 1996. Virtualrealeca ĉambro „Kavo“ Okazis programero direktita de „VR-Mondo“, grupo, kiu ofertas facilan aliron al avangardaj iloj por sperti Virtualan Realecon, donante la ŝancon al ĉiuj praktiki ciferecajn kapablojn, inspiri kreivon kaj stiri novigon. Kombinante sian kompetentecon pri kulturo, edukado, lingvotrejnado kaj VR, ili celas esti ĉe la avangardo de ĉi tiu kampo. Voĉa Ensemblo de la Muziklernejo Wildau Ĉi-foje, anstataŭ la infanoj, estis plenkreskuloj, kiuj eniras la scenon! Amatoroj, novuloj al la kantsceno aŭ plentaŭgaj kantistoj, la koruso kunmetita de dudek du membroj gracis nin per multaj bonegaj klasikaĵoj … Inaŭguro de la ekspozicio „ZUG UM ZUG“ Nun instalita en la spaco antaŭ longe okupita de la restoracio de la fervoja stacidomo estas bonega kaj ĝisfunda fotografia ekspozicio, prezentanta la historion de la fervoja stacidomo, de ĝia konstruo en 1865 kune kun ĝia fratina stacio la Kaiserbahnhof, ĝis ĝia transformo laŭlonge de la jaroj ĝis fine iĝi private administrata domo servanta la ideojn de Esperanto kaj homaj rajtoj. Entute, tio estis belega evento, kie la loĝantoj de Halbe, la laboristo de la stacidomo kaj ĉiuj volontuloj kunvenis por krei bonegan sperton por ĉiuj, helpate de la unuaj varmaj someraj tagoj, por alporti al la publiko memorindan sperton. [Aŭtornomo] Gabrielle Guillemot DEJ-Treffen im Herbst und Winter Liebe DEJ-Mitglieder und sonstige Junuloj, ab Herbst 2024 geht es wieder weiter mit unseren kleinen und größeren Esperanto-Treffen: Am 27.–29.9. wird aller Voraussicht nach (zu Redaktionsschluss sind einige Details noch ungeklärt) ein neuartiges Treffenformat in Bonn stattfinden, das GEJMS! Diese Abkürzung steht für Granda Esperantista Junulara Matĉo Semajnfina. Wie der Name schon vermuten lässt, geht es beim GEJMS, anders als etwa beim KEKSO oder dem DEJ-Wochenende, weniger ums Lernen oder um Vereinsarbeit, sondern wirklich nur um Spiel und Spaß! Wir erwarten neben deutschen auch einige internationale junge Teilnehmende, und wir wollen gemeinsam ein buntes Wochenende mit Stadtralleys, Spielen und generell verschiedenen kleinen und unterhaltsamen Wettbewerben verbringen. Mehr Infos und das Anmeldeformular findet ihr natürlich auf esperantojugend.de. Danach geht es am 29.11.–1.12. in Nürnberg weiter mit dem KEKSO (Kreema Esperanto-KurSO). Dies ist unser übliches, anfängerfreundliches Treffen, auf dem immer auch ein Einstiegssprachkurs angeboten wird. Diesmal findet das Herbst-KEKSO recht spät statt, fällt dadurch tatsächlich sogar auf das erste Adventswochenende. Also wird auch Weihnachtsmarkt-Stimmung angesagt sein! Wenn ihr das nicht verpassen wollt, dann meldet euch am besten direkt an über unsere Webseite esperantojugend.de. Schließlich findet als Jahreshöhepunkt und -abschluss das JES (Junulara E-Semajno) vom 27.12.24 bis zum 2.1.25 statt. Diesmal nicht in Deutschland oder Polen, sondern … in Belgien! Das hat den Grund, dass dieses wunderbare einwöchige Großevent dieses Jahr nicht von uns von der DEJ, sondern dankenswerterweise von den Verdaj Skoltoj, einer Esperanto-Pfadfindergruppe, veranstaltet wird. Nichtsdestotrotz findet im Rahmen des JES in Belgien aller Voraussicht nach auch wieder die Mitgliederversammlung der DEJ statt, und zwar am 30.12. Wenn ihr eine bunte und wilde Woche um den Jahreswechsel herum mit vielen jungen Esperantistoj aus allen möglichen Ländern erleben wollt, dann meldet euch einfach sofort an unter verdajskoltoj.net/jes-24-25. Wir sehen uns bald auf den Treffen! [Aŭtornomo] Michael Vrazitulis, für den DEJ-Vorstand 30-31 Aranĝoj Beneluksa Kongreso 20-a ĝis la 22-a de septembro Hasselt (Flandrio) La Beneluksa Kongreso okazos de la 20-a ĝis la 22-a de septembro 2024 en Hasselt, Belgio. En la provinco Limburgo, apud la germana landlima urbo Aachen, okazas la beneluksa kongreso en la junulargastejo tuj apud la fervoja stacidomo. La urbo, kie iam estis distilita la fama Jenever, invitas vin al semajnfino plena de Esperanto-spertoj: eblas ekskurso al la japana ĝardeno aŭ al la Hasselt Modehuis, same kiel la sporto de la belga junularo, Boulderen. Jonny M. proponos koncerton kaj kantatelieron. Okazos lingvokurso, krome estos FEL-libroservo kun ampleksa oferto. Loĝado kun plena pensiono kostas 240 eŭrojn. Pliaj informoj haveblas ĉe https://benelukso.eu/beneluksa-kongreso-2024-en-hasselt/ 73a Kultura Semajnfino de la Satlanda Esperanto-Ligo Se vi pasintjare partoprenis la Kulturan Semajnfinon (KSF) okaze de la 100-jara jubileo de Sarlanda Esperanto-Ligo vi espereble havas bonajn memorojn pri tiu bonetosa aranĝo. Se vi bedaŭrinde maltrafis la belegan eventon, venas nun nova okazo partopreni. Sarlanda Esperanto-Ligo jam estas preparanta la sekvan eldonon de la ŝatata KSF kaj esperas pri multnombra partopreno el ĉiuj najbaraj regionoj. La venonta 73a Kultura Semajnfino okazos de la 8a ĝis la 10a de novembro 2024 denove en la Kardinal-Wendel-Domo en Homburgo, ĉar tiu estas sendube la plej agrabla gastejo en la tuta Sarlando (https://www.kardinal-wendel-haus.de/). Atendas vin interesa programo konsistanta el diversaj prelegoj por Esperanto-parolantoj, Esperanto-kursoj por progresintoj kaj komencantoj. En la libroservo de Jean-Luc Thibias vi certe trovos allogan legaĵon kaj esperantaĵojn. Ni komencos la semajnfinon jam vendrede posttagmeze per via alvojaĝo kaj post la vespermanĝo ni aŭskultos dum bonveniga vespero jam la unuan prelegon kiu gvidos (ĉifoje vere!) al posta amuza kvizo. Vi eĉ povas gajni premion (promesite!). Poste ni kunsidos en etosa rondo en la knajpo (sarlande: vertŝaft') kaj Ralph Glomp kantos por ni. La sabaton kaj la dimanĉon ni dediĉos al prelegoj, lingvokursoj kaj ekskurso en la ĉirkaŭaĵon. Ĉifoje ni iros buse al la iama karbominejo de Bexbach. Ni iros malsupren kaj vidos sur kvin, parte subgrundaj, etaĝoj la historion de la karba industrio. La kulmino de la Kultura Semajnfino estos denove bela, bongusta bankedo en solena etoso sekvita de koncerto kun "inicialoj d.c." (tiu estas Eric Languillat) denove Ralph Glomp kaj verŝajne alia kantistino kies nomon ni ankoraŭ ne mencias. La aliĝilon vi trovas en nia retejo https://esperanto-saarland.info/veranstaltungskalender/ La teksto unue aperas en la germana sed vi povas ŝanĝi la lingvon de "Deutsch" al "Esperanto" en la menuo.  Vi havas tri eblojn aliĝi: 1) Plenigu la aliĝilon sur la ekrano de via komputilo (poŝtelefono NE eblas), konservu ĝin sub nova nomo (ekz. „alighilo_vianomo.pdf“) kaj sendu ĝin al ksf@esperanto-saarland.info 2) Elŝutu kaj printu la aliĝilon kaj plenigu ĝin per skribilo. Skanu la dokumenton kaj sendu ĝin al ksf@esperanto-saarland.info 3) Elŝutu kaj printu la aliĝilon kaj plenigu ĝin per skribilo. Sendu ĝin per kutima poŝto al Martin Thorenz, Hohenzollernstr. 80, 66953 Pirmasens Mi jam ĝojas pri via respondo! Elkore salutas vin Martin Thorenz La Eŭropa Esperanto-Kongreso, Strasburgo 8-12 de majo 2024 Ĝi okazis en Strasburgo, kie troviĝas pluraj internaciaj institucioj. Strasburgo estas la ĉefurbo de la Granda Orienta-regiono (Alzaco, Loreno kaj Ĉampanjo). La eventon partoprenis 618 geesperantistoj el 35 landoj ne nur el Eŭropo, sed ankaŭ el aliaj kontinentoj. Al la kongreso, krom la ĉeforganizanto, Espéranto-France, aliĝis la Germana E-Asocio (GEA), la Belga E-federacio (BEF), la Svisa E-Asocio (SES), la Itala E-Federacio (IEF), la Internacia Fervojista E-Federacio (IFEF) kaj la Internacia Ligo de Esperantistaj Instruistoj (ILEI). Ĉeestis kaj la programon pliriĉigis per siaj intervenoj ankaŭ kelkaj estraranoj de UEA. La loka asocio organizis E-budon ĉe la eŭropa parlamentejo. La kongresejo troviĝis en la strasburga universitato tute proksime al la urbocentro. Ĉe la alveno, en la vasta halo bonvenigis nin per kanto la famkonata grupo Kajto. Tuj ekestis bona etoso kaj la ĉeestantoj kunkantis. Ne pretervidebla estis kontraŭ-milita ekspozicio instalita tie. Ankaŭ eblis ricevi E-afiŝon por eŭropaj elektoj. La prezidanto de Esperanto-Francio kaj de la loka kongreskomitato Bruno Flochon inaŭguris kaj salutis la ĉeestantojn de la kongreso. Bonvenigajn vortojn aldonis ĉiuj partneraj asocioj kaj aliaj institucioj. Surekrane salutis la kongresanojn la urbestrino s-ino Jeanne Barseghian kaj la estraranino de la Rejna Konsilio. La inaŭguro finiĝis per kantado de la Esperanto-himno. Tuj poste ni estis invititaj al aperitivo kun kuglof-kuko. Ridetoj kaj ĝojo regis dum renkonto kun konataj geamikoj kaj koniĝo kun novaj esperantistoj. En angulo estis vendataj kelkaj E-produktoj, biero kun Esperanto-etikedo sur la botelo, veganaĵoj, marmelado kaj aliaj bongustaĵoj. La ĉeestantoj povis ankaŭ admiri filatelan ekspozicion, aĉeti bildkartojn kaj poŝtmarkojn aŭ specialan koverton dank' al Michel Basso. En gazetoj aperis pluraj artikoloj pri la evento. La temo de la kongreso estis "Dialogo inter eŭropaj popoloj, portanto de paco", kiu estis bone pritraktata dum pluraj okazoj. La programo de la Eŭropa Esperanto-kongreso estis tre varia kaj riĉa. Estis prezentitaj multaj allogaj programeroj kaj prelegoj. Iom simile kiel dum la Universalaj Kongresoj estis malfacile elekti, ĉar pluraj okazis samtempe. Bone funkciis libroservo, E-kursoj, Scienca Universitata Sesio (SUS). Spontanee okazis kantateliero kun Kajto, omaĝo al Wilhem Auld kaj Marjorie Boulton, prelegoj kaj preparoj al KER-ekzamenoj, vesperaj koncertoj kaj multnombraj ekskursoj. La famkonata grupo Kajto Ankie kaj Nanne tutan daŭron de la evento animis la programon per siaj kantoj kaj kantigis la ĉeestantojn en pluraj okazoj. Vespere okazis pluraj koncertoj de konataj kaj malpli konataj esperantistoj, inter kiuj muzikistino el Italio Klarisa. Ŝi ludis harpon kaj kantis en pluraj lingvoj amkantojn, Tim gitaris kaj kantis popularajn kantojn, Inicialoj D.C. uzis en sia programo sinkronizitajn videofilmojn. Jonny M prezentis regenstilan muzikon, Ralph Glomp adaptis kaj komponis muzikon kantante poemojn de Marie Hankel, Gijom' Armid ludis pianon kaj kantis siajn novajn iom utopiecajn verkojn. La muzikan kulturan programon teknike kaj bone prizorgis Floreal Martorel. En la programo estis proponataj pluraj ekskursoj en la urbo mem aŭ en la ĉirkaŭaĵo de tiu bela alzaca regiono. Dum pluraj lokaj ekskursoj la esperantistoj povis profiti ŝipadon sur kanaloj de Strasburgo kun esperantlingvaj komentarioj, kaj admiri belajn pejzaĝojn. Eblis ankaŭ koni la urbon per turismaj trajnetoj, viziti la katedralon, parlamentejon, muzeojn ktp. Por fervojistoj estis alloga vizito de muzeo en Mulhouse. La postkongreso kondukis al bela urbo Colmar, kie antaŭ sep jaroj okazis IFEF-kongreso. Do, eblis refreŝigi la memorojn pri tiu pitoreska urbo. Dum la fermo de la kongreso estis projekciataj segmentoj el kongresa etoso por freŝe rememori agrablajn momentojn. Dum la muzikaj paŭzoj denove prezentiĝis: Tim, Gijom' kaj Kajto. Estis memorigita la unua franc-germana kongreso, kiu okazis en Strasburgo en la jaro 1969. Kelkaj el la partoprenantoj ĉeestis ĝin infanaĝe. Fine oni alvokis sur la podion kelkajn kunlaborantojn kaj dankis kvindek aliajn. Dank' al la bona organizado de la evento ĉiuj ĝuis neforgeseblan kongreson. Liba Gabalda Einladung zum REVELO-Tag und zur Landesversammlung des Rheinisch-Westfälischen Esperanto-Verbandes Alle Mitglieder des Rheinisch-Westfälischen Esperanto-Verbandes sind herzlich zur diesjährigen Mitgliederversammlung eingeladen. Sie findet während des REVELO-Tages am Samstag, 26.10.2024 ab 11:00 Uhr statt. Hierzu treffen wir uns im Café Komma des CVJM Hamm, Ostenwall 79, 59065 Hamm. Informationen zum Programm des REVELO-Tages sowie eine genaue Wegbeschreibung schicke ich gerne per E-Mail oder Briefpost. Ich bitte um Anmeldung bis zum 07.10.2024. Vorgesehene Tagesordnung: TOP 1: Wahl des Sitzungsleiters. Begrüßung und Eröffnung. Wahl des Protokollanten. Feststellen der ordnungsgemäßen Einladung und Beschlussfähigkeit. TOP 2: Feststellen der Tagesordnung. TOP 3: Bericht des Vorstands. Bericht des Schatzmeisters. TOP 4: Bericht der Rechnungsprüfer. Entlastung des Vorstandes. TOP 5: Sonstige Aktivitäten und Anträge, soweit bis zur Sitzung eingereicht TOP 6: Verschiedenes In Ergänzung zur Tagesordnung können schriftliche Anträge sowie Bekanntmachungen an die Vorsitzende gerichtet werden. Petra Dückershoff Auf der Panne 74 a 44805 Bochum petra.dueckershoff@esperanto.de 32: Dorso: Bildoj el la EEK en Strasburgo